Bültenler
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Geride bıraktığımız hafta piyasaların gündeminde Fed toplantısı vardı. Çarşamba akşamı açıklanan Fed kararı öncesinde karışık seyir izleyen hisse senedi endeksleri toplantının ardından sert satışlarla karşılaştı. Çarşamba günü 75 baz puan faiz arttıran Fed, faiz oranını 2008’den beri en yüksek oran olan %3-3.25 arasına çekti. Fed’ in toplantı sonrası yayınladığı belgelere göre Kasım ayında da aynı büyüklükte bir faiz artışı beklenirken, 2023 sonu faiz oranının %4.4-4.6 arasında olması bekleniyor.
İstihdam piyasasının hala güçlü olduğu ancak sağlıklı ve sürdürülebilir bir işsizlik oranı için iş piyasasının yumuşaması gerektiği söylenirken ilerideki faiz artışlarının gelecek verilere göre belirleneceğini söyledi. Powell ayrıca enflasyonda zirveye yakın veya zirvede olduklarına değindi ve gayrimenkul sektörünün de bir düzeltmeye ihtiyacı olduğunu belirtti.19 üyenin 10 tanesi 2022 yılının kalan 2 toplantısında toplamda en az 125 az puan daha artış beklerken 8 üye ise 100 baz puan daha faiz artış yönünde görüş bildirdi.
Dolar, yatırımcıların güvenli liman olarak gördüğü yatırım aracı olarak, Putin'in seferberlik ilan etmesi ve Batı'nın "nükleer şantaj" da bulunması halinde, geniş silah yelpazesiyle yanıt vereceklerini açıklamasıyla değer kazandı ve Fed toplantısı sonrası primlerini artırdı. Cuma günü 113.228’e kadar yükselen dolar endeksi haftayı %3.12 primle 113.192 seviyesinden kapattı. Euro, Putin'in seferberlik ilan etmesinin ardından Ukrayna savaşının şiddetleneceği kaygılarıyla haftalık bazda %3.25 gerileyerek 0.9690 dolar seviyesinden kapattı.
3 büyük ABD endeksi haftalık bazda ortalama %4 değer kaybetti. Avrupa borsalarında ortalama %2.5 civarında satışlar izlenirken Çin endekslerinde de ortalama %3.5 kayıplar gerçekleşti.
Petrol fiyatları, resesyon endişeleri ve dolardaki kazanımlarla geriledi. Brent ham petrol 85.50 dolar seviyesine kadar geriledi fakat Rusya'da seferberlik ilan edilmesinin ardından kayıplarını biraz toparlayarak Cuma günü 86.15 dolar seviyesinden kapandı.
LME bakır Çin’in Covid19 önlemlerini gevşeteceği beklentileriyle haftanın ilk işlem gününde $7875 seviyesine kadar yükseldi. Fed toplantısı öncesinde güçlenen doların baskısıyla gerilemeye başlayan LME bakır, faiz kararı ve Fed’ den gelen açıklamaların ardından sert kayıplar kaydetti. Toplantının ardından Perşembe sabahı, Çin’de muson mevsiminin sonlanmasıyla inşaat talebinin artacağına ve yeni teşvikler geleceğine ilişkin beklentilerle $7785’e kadar yükselen 3m bakır, bu seviyeden hızlı bir şekilde gerilemeye başladı.
Cuma günü $7394’e kadar gerileyen LME bakır, haftayı %4.67 kayıpla $7444.50 seviyesinden kapattı.
Asya borsaları, yeni haftaya yüksek faizlerin ekonomik büyümeye zarar vereceği yönünde artan endişeler ile birlikte ekside başladı, fakat sert düşüşlerin ardından bugün düşük seviyeden gelen alımlarla yükseldi. Japonya dışındaki Asya-Pasifik borsalarını izleyen MSCI endeksi %0.1 geriledi. Japonya'nın Nikkei endeksi ise %0.7 yükseldi. Çin tarafında, Hang Seng endeksi %0.03, CSI 300 endeksi %1.45 ve Şanghay bileşik endeksi %1.40 artıda günü tamamladı.
ABD borsaları da yaz aylarındaki toparlanmada kaydettiği kazanımların tümünü geri verdi. S&P endeksinin ardından Dow Jones endeksinde de Ocak ayında görülen zirveden bu yana kaydedilen kayıplar %20'yi aştı. Haftanın ilk günü S&P 500 endeksi %1.03, Nasdaq %0.6 ve Dow %1.11 kayıpla kapandı.
Küresel resesyon endişeleri faiz artışları ile birlikte kuvvetlenirken, ABD dışındaki ülkelerde özellikle de Avrupa'da enerji arz sorunları endişeleri artırıyor. Avrupa hisse senetleri piyasaları dün günü yatay ekside kapattıktan sonra, bugün %0.5 artıda işlem görüyor.
İngiltere'nin vergileri düşürme ve kamu harcamalarını artırma planı sonucu ülkenin mali durumuna olan güvenin yitirilmesi nedeniyle dün tahvil getirilerinde keskin yükseliş ve sterlinde sert değer kayıpları kaydedildi. İngiltere Merkez Bankası (BOE) sterlindeki düşüşün ardından faiz oranlarında değişikliğe gitmekte tereddüt etmeyeceğini ve piyasaları "yakından" takip ettiğini açıkladı.
Sterlin yatırımcılarda şüphe yaratan İngiltere'nin vergileri düşürerek ekonomik büyümeyi destekleme planının etkisi ile keskin değer kaybederek 1.0327 dolar ile tarihi dip seviyeyi gördü. Dolar endeksi bu sabah 114.527 ile Mayıs 2002'den bu yana en yüksek seviyeyi kaydetmesinin ardından %0.3 düşüşle 113.764 seviyesine geriledi. Euro dün 20 yılın dip seviyesi olan 0.9565’ i görmesinin ardından bugün %0.3 artışla 0.9635 dolara yükseldi.
Petrol fiyatları dün dokuz ayın dip seviyesini görmesinin ardından OPEC ve birlikte hareket eden ülkelerin oluşturduğu OPEC+'ın fiyatlarda daha da keskin bir düşüşü önlemek için üretimi azaltmaya gidebileceğine dair işaretlerle yükseldi. Brent ham petrol dün 83.65 seviyesini gördükten sonra, bugün %1.94 yükselerek 85.67 dolar seviyesinde işlem gördü.
Küresel resesyon endişeleri, faiz artışları ve güçlü doların baskısının talebe ilişkin yarattığı endişe ile LME bakır dün $7292’ ye kadar gerileyerek günü %2 düşüş ile $7292 seviyesinden kapattı. Bugün dolardaki keskin düşüş ile kayıplarını telafi etmeye çalışan LME bakır, %1.41 kazançla $7395 seviyesinden işlem görmeye devam ediyor.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Geride bıraktığımız haftanın gündeminde ABD enflasyon verisi vardı. ABD’de enflasyonun yavaşlayacağı beklentisi ile hafta başında dolar değer kaybederken, hisse senedi endeksleri ve baz metallere alımlar geldi.
Çarşamba günü açıklanan enflasyon verisi piyasaları hayal kırıklığına uğrattı. ABD TÜFE verisi Ağustos ayında -%0,1 beklentisine karşın %0,1 açıklanırken çekirdek veri %0,3 beklentisinin üzerinde %0,6 oldu. Yıllık bazda ise manşet %8,3 ile %8,1 olan beklentiyi aşarken çekirdek veri %6,3 ile %6,1 beklentisinin üzerinde açıklandı. ABD’de beklentinin üzerinde açıklanan enflasyon verileri, yüksek faiz artışı beklentilerini tetikledi. Verinin ardından 4 gündür süren yükselişin tersine dönmesiyle majör Avrupa ve ABD endekslerinde Çarşamba günü sert satışlar izlendi. Çarşamba günü Nasdaq %5,16 gerileyerek Mayıs ortasından bu yana, en sert gün içi düşüşünü kaydetti, S&P ise %4,3 kayıpla kapanarak 11 Haziran’san bu yana en büyük günlük kaybı kaydetmiş oldu, Dow Jones ise %3.94 ekside kapandı. Global ekonomik durgunluğa dair endişelerle Asya borsaları da değer kaybetti.
Enflasyonda gerileme olacağı beklentisiyle Çarşamba günü veri öncesinde $8153 seviyesine yükselen 3m LME bakır, veri sonrası sert bir şekilde $7827 seviyesine kadar geriledi.
Beklenenden yüksek artış gösteren manşet ve çekirdek rakamlar sonrası, Fed’ in agresif faiz artışlarına devam edeceği beklentileri artarak doları destekledi. Veri öncesinde Salı günü 107.680 seviyesine kadar gerileyen dolar endeksi, verinin ardından girdiği ralli ile Cuma günü 110.260 seviyesine kadar yükseldi. Hafta başında dolardaki zayıflamanın etkisiyle 1.0197 seviyesine kadar yükselen euro/dolar paritesi, yine 1 seviyesinin üzerinde kalıcı olamadı.
Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası'nın uyarılarının ardından küresel resesyon endişeleri kuvvetlendi. IMF Perşembe günü , ekonomik görünümün hâlâ aşağı yönlü olduğunu ve 2023'te bazı ülkelerin resesyona girmesini beklediğini, fakat küresel çapta bir resesyon yaşanıp yaşanmayacağına dair bir tahmin yürütmek için henüz erken olduğunu bildirdi. IMF son olarak Temmuz ayında yayımladığı tahminlerde 2022 için %3.2, önümüzdeki yıl için %2.9 büyüme tahmininde bulunmuştu. IMF' in küresel ekonomik büyümeye yönelik tahminlerini gelecek ay güncelleyecek.
Dünya Bankası ise başlıca merkez bankalarının enflasyonla mücadele etmek için faiz artırımlarına gitmesiyle 2023'te küresel resesyon görülebileceğine dair uyarıda bulundu.
ABD, Çin ve euro bölgesi, yani dünyanın üç büyük ekonomisinin de keskin yavaşladığına dikkat çeken Dünya Bankası, "küresel ekonominin alacağı ılımlı bir darbe bile resesyona girilmesine sebep olabilir" uyarısında bulundu.
LME Bakır Fed’ in 100 bp faiz artışına gideceğine ilişkin beklentilerin artmasıyla Cuma günü $7601 seviyesine kadar geriledi, haftayı $7809,5 seviyesinden kapattı.
Global piyasalar yeni haftaya, 21 Eylül tarihinde yapılacak olan FOMC toplantısı öncesi piyasalardaki volatilitenin azalmasıyla başladı. Fed' in hamleleri, yüksek faiz ortamında pozisyon almaya çalışan yatırımcıların risk iştahına, Ukrayna savaşı ya da şirket bilançolarından daha çok yön veriyor.
Fed’ in 75 bp faiz artışına kesin gözü ile bakılırken, mevcut durumda 21 Eylül toplantısı için 100 baz puan faiz artışı beklentisi %19 olasılık ile fiyatlanıyor. Piyasalar, Fed' in şu an %2.25-%2.5 aralığında olan faizlerini 2023'ün başında %4.5'e kadar yükseltebileceğini fiyatlıyor. Faizin ekonomik büyümeyi yavaşlatacak seviyelere yükseleceği beklentisi, uzun vadeli devlet tahvillerinin getirilerinin üzerinde de baskı yaratıyor.
Avrupa hisse senetleri piyasaları haftanın ilk gününde hafif yükselişlerle kapandı. Bu gün ise dünkü kazançlarını geri vererek %0.7 kayıpla devam ediyor.
ABD hisse senetleri piyasaları dün kapanışa doğru gelen alımlar ile bir miktar nefes aldı ve FOMC haftasına olumlu bir başlangıç yaptı. 3 büyük ABD endeksi haftanın ilk gününü %0.7 civarında primlerle kapattı.
Asya borsaları Wall Street’in ardından Salı gününü primli kapattı. Japonya'nın Ağustos ayında çekirdek tüketici fiyatları geçen yılın aynı dönemine göre %2,8 artarak yaklaşık 8 yılın en yüksek seviyesine çıktı. Çin, banka kredi oranlarını temsil eden 1 ve 5 yıllık LPR oranları beklentilere paralel sabit tuttu. Çin, ülkedeki ekonomik büyümeye ve metal talebine zarar veren katı COVID-19 düzenlemelerini gevşetmeye başlıyor.
Dolar, Fed' in enflasyonla mücadelesi kapsamında agresif faiz artırımlarına devam edeceği beklentisiyle başlıca rakiplerine karşı 20 yılın zirvesine yakın seyretti. Dolar endeksi bugün 109.78 seviyesinde yatay seyrederken endeks bu ay, Haziran 2002'den beri ilk kez 110.79 seviyesine tırmanmıştı.
Petrol fiyatları, Fed' in faiz artırımlarının ekonomik büyümeyi yavaşlatacağı ve dünyanın en büyük ham petrol tüketicisi olan ABD'de petrol talebini düşüreceği endişeleriyle yatay seyretti. Dün günü $92 seviyesinden kapatan brent petrol bugün 92,03 seviyesinden işlem görüyor.
3M LME bakır haftanın ilk gününü %0,48 düşüş ile $7772 seviyesinden kapattı. LME bakır Çin’in Covid19 önlemlerini gevşeteceği beklentileriyle bugün $7849 seviyesine kadar yükselmesine rağmen FOMC toplantısı öncesi endişelerle %0,4 kayıpla $7740 seviyesinden işlem görüyor.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Geride bıraktığımız hafta piyasaların gündeminde ECB toplantısı, Çin verileri ve Fed başkanı Powell’ın açıklamaları vardı.
ECB, bölgede kış aylarında resesyon yaşanacağı beklentisine rağmen faizleri 75 baz puan artırdı ve politika faizini beklentilere paralel olarak %1.25'e çıkardı. ECB faiz artırımların devam edeceğinin sinyalini verdi.
ABD piyasaları haftanın ilk gününde Labor Day nedeniyle kapalıydı. ABD’de ISM Hizmet verisinin beklenti 55.3 ve önceki veri 56.7 üstünde 56.9 açıklanması, Fed' in sıkılaştırmacı tavrını sürdüreceği endişelerini canlı tutarak, hafta başında ABD endeksleri üzerinde baskı yarattı. Ancak ABD endeksleri Çarşamba günü dolardaki sert gerilemeden destek bularak yönünü yukarı çevirdi. Salı günü açıklanacak CPI verisi öncesi Cuma günü Çin’de açıklanan negatif enflasyon oranının global enflasyona olumlu etkisiyle ABD hisse senedi endeksleri Cuma gününü ve haftayı kazanımlarla sonlandırdı.
Fed Başkanı Powell Perşembe günü merkez bankasının enflasyonu kontrol altına almakta "son derece kararlı" olduğunu ve önceki enflasyon mücadelelerindeki "çok yüksek sosyal maliyetler" olmadan başarma umudu olduğunu söyledi.
Asya borsaları, Çin'in ekonomik büyümeyi desteklemek için yeni adımlar atacağını duyurmasıyla, Çin endeksleri öncülüğünde yükseldi. Çin politika yapıcıları, yavaşlayan ekonomilerini toparlamaya yönelik adımların aciliyetinin arttığına işaret ederken ekonomik büyüme hızının düştüğünü gösteren verilerin ardından bu çeyrekte politikalarla harekete geçmenin büyük önem taşıyacağını belirttiler. Çin'in döviz zorunlu karşılık oranını düşürmesi de yetkililerin para birimindeki değer kaybından rahatsız olduğuna işaret etti.
Çin'de ihracat ve ithalat büyümesi, tarihi zirvelere yükselen enflasyon nedeniyle yurtdışından gelen talebin azalması, koronavirüs önlemleri ve sıcak hava dalgasının üretimi aksatmasıyla Ağustos'ta beklentilerin oldukça altında kalarak ivme kaybetti. Çin’de ihracat Ağustos'ta geçen yılın aynı dönemine göre %7.1 büyüyerek analistlerin %12.8 beklentilerinin altında kaldı.
İthalat ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %0.3 artış olarak açıklanarak %1.1 beklentilerinin altında kaldı. Cuma sabahı Çin’de enflasyon verisi, enflasyonun 18 ayın en düşük seviyesine ulaştığını ve merkez bankasının politikasında daha fazla gevşemeye yer bıraktığını gösterdi.
Yükselen stagflasyon ve şahin açıklamalara rağmen Avrupa endeksleri haftayı pozitif sonlandırdı.
İngiltere’nin en uzun süre tahtta kalan hükümdarı Kraliçe 2. Elizabeth (96 yaşında) 8 Eylül’de hayatını kaybetti. 2. Elizabeth 70 yıldır tahttaydı. Kraliçe 2. Elizabeth'in ölümünün ardından 73 yaşındaki oğlu Charles tahta geçerek İngiltere Kralı oldu.
Geride bıraktığımız hafta 108.36 seviyesine kadar gerileyen dolar endeksi, Fed başkanı Powell’ın konuşmalarının ardından kayıplarının bir kısmını geri alarak haftayı %0.46 kayıpla kapattı.
Euro/dolar paritesi Cuma günü, ECB’nin faiz artırımının desteğiyle 1.0112 seviyesine yükselerek haftayı 1 seviyesinin hemen üstünde kapattı.
LME bakır oldukça volatil bir hafta geçirdi. Güçlü doların baskısıyla haftanın ilk işlem gününde $7520’ye kadar gerileyen 3m LME bakır, dolardaki geri çekilme, Çin talebine dair iyimserlik ve izabe tesislerinin arzı kontrol altında tutmasıyla Cuma günü $8020 seviyesine kadar yükseldi.
ABD de enflasyonun düşeceğini bekleyen global hisse senetleri piyasaları haftaya adımlarla başladı. ABD hisse senetleri endeksleri dün dördüncü gününde de yükselişini sürdürdü, 3 büyük ABD endeksi günü %1 civarında kazançlarla kapattı. ABD enflasyonun yavaşlama beklentisiyle beraber rahatlayan Avrupa hisse senedi piyasaları da yukarı yönlü harekete geçti, %2 civarında primler izlendi.
Petrol fiyatları, kış mevsimi öncesi akaryakıt arzının sıkışık olacağına dair endişelerinin dünyanın en büyük ham petrol ithalatçısı Çin'de 'de düşük talep ve ABD ile Avrupa'daki olası faiz artırımlarını baskılamasıyla bu sabah %1.45 artıda 95.36 dolar seviyesinden işlem görüyor.
Asya borsaları, Kore'deki yatırımcıların tatil dönüşü küresel borsaların kazanımlarını yakalamak istemesiyle yükseldi. Japonya dışındaki Asya-Pasifik borsalarını izleyen MSCI endeksi Güney Kore'nin Kospi endeksindeki %2.74 kazanıma paralel olarak %0.6 yükselirken Japonya'nın Nikkei endeksi %0.5 prim elde etti. Çin tarafında, Şanghay bileşik endeksi %0.05, CSI300 endeksi %0.42 yükselirken, Hang Seng endeksi %0.18 ekside işlem gördü.
Geçen hafta ECB’nin faiz artırmasının devamında kazanımlarını sürdüren euro, bugün dolar karşısında %0.58 primle 1.0179 seviyesinden işlem görüyor.Euro bir önceki seansta 1.0198 dolarla bir ayın zirvesine tırmandıktan sonra günü %0.76 primle kapatmıştı.
Enflasyonun zirve noktasında gevşeyeceği beklentisiyle risk algısının dizginlenmesi ile dolar endeksindeki gerileme devam etti. Dolar endeksi dün %0.7 gerileyerek, Ağustos ayından beri en büyük günlük kaybını verdikten sonra bugün de %0.55 kayıpla 107.735 seviyesinden işlem görüyor.
3m LME bakır, ABD enflasyon verisi öncesinde sert gerileyen doların desteği ile bugün %1.2 prim kazanarak $8101 ile 26 Ağustos’tan bu yana en yüksek seviyeyi test etti.
Makro veri tarafında bugün ABD’de Tüketici Fiyat Endeksi verileri bekleniyor. Yıllık CPI + %8.1. Aylık CPI verisinin ise -%0.1 olarak açıklanması beklentiler arasında. Bir önceki ay aylık olarak %0.0. yıllık olarak %8.5 olarak açıklanmıştı. Almanya’da aylık CPI +%0.4. yıllık %8.8 olarak açıklandı.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Geride bıraktığımız hafta global piyasalar makro verilerle yön buldu. Haftaya Jackson Hole sempozyumunun etkisiyle, Fed’ in Eylül ayında 75 baz puan faiz artışına gideceği beklentisiyle başlayan piyasalar, ABD tarım dışı istihdam verisi ile haftayı kapattı.
Güney Kore, Japonya ve Çin'de bugün beklentilerin altında açıklanan PMI verileri global ekonominin yavaşladığına işaret etti.
Almanya ve Euro Bölgesi’nde gerileyen İmalat PMI, sırasıyla 49,1 ve 49,6 ile beklentinin altında kaldı. ABD’de ise 51,3 seviyesinde sabit kalması beklenen veri 51,5 puana yükseldi. ISM İmalat verisi ise 51,9 beklentisine karşın 52,8 seviyesini korudu. Euro Bölgesi’nde enflasyonun Ağustos’ta %9.1 ile rekor seviyeye tırmanması ECB’den agresif faiz artırımları geleceği beklentilerini doğurdu.
ABD borsaları, geçen ay yedi yılın en kötü Ağustos performansını gösterdi. Aylık bazda Dow Jones endeksi %4.06, S&P 500 endeksi . %4.24, Nasdaq endeksi de %4.64 geriledi.
Haftanın son işlem gününde ABD endeksleri volatil bir günü geride bıraktı. Seans öncesi 300.000 beklenti üzerinde 315.000 olarak duyurulan ABD Tarım Dışı İstihdam verisi ve %5.3 beklenti altında %5.2 olarak duyurulan saatlik kazançlar verisi FED’ in güçlü istihdam ve düşük enflasyon temasını destekler nitelikteydi. Öte yandan, işsizlik verisi %3.7 ile %3.5 beklenti üzerinde gerçekleşmesine rağmen %62.4 ile beklenti üzerinde duyurulan istihdama katılım oranı ABD istihdam piyasasının güçlü olduğunu kanıtladı. Açıklanan veriler sonrası ücret enflasyonunda düşüş görülmesiyle, %1.30’a varan primlerle güne başlayan ABD hisse senedi endeksleri, Gazprom’un Avrupa’ya doğalgaz akışı sağlayan Kuzey Akım 1 hattının teknik bir hata nedeniyle kapatıldığını açıklamasıyla endekslerde sert satış hareketi görüldü.
ABD tarafından gelen tarım dışı istihdam verisinin ardından düşüş eğilimine giren dolar endeksi, seansın ilerleyen saatlerinde kayıplarını geri aldı ve Cuma gününü açılışa paralel 109,6 seviyesinden kapatırken haftayı %0.67 oranında artışla noktaladı. Fed ve ECB arasında yaşanması muhtemel ayrışmalar, Euro üzerindeki baskısını sürdürüyor, parite Cuma gününü 0,99 seviyesinde açılışına paralel noktaladı, gün içerisinde 1 seviyesi aşılmıştı fakat kalıcı olmadı.
26 Ağustos $8318’be kadar yükselen LME bakır haftanın ilk gününde LME tatili nedeniyle işlem görmedi, Salı günü ise yeni haftaya Çin’ de artan COVİD-19 vakaları ve ABD faiz artırımı hakkındaki endişelerle sert gerileyerek başladı. Ağustos ayında $7602-$8318 bandında işlem gören 3m LME bakır, ayı %1.7 kayıpla $7790 seviyesinden kapattı.
Çin fabrika faaliyetlerindeki daralma, emlak sektöründeki kriz ve yeniden alevlenen Covid 19’un Çin talebine dair görünümü bozmasının yanı sıra büyük merkez bankalarının sert faiz artırımlarına gideceği beklentileri ile LME bakır $7510 seviyesine kadar geriledi, haftayı ise $7552 seviyesinden kapattı.
Haftanın ilk günü Labor Day sebebiyle Amerikan Borsaları kapalıydı. Bölgedeki kötüleşen enerji krizinin hâlihazırda yüksek enflasyon ve parasal sıkılaştırma dalgasıyla karşı karşıya olan küresel ekonomi için risklerin artırmasıyla Avrupa hisse senetleri haftanın ilk iş gününde değer kaybetti. Yatırımcılar başlıca merkez bankalarının önümüzdeki günlerde gerçekleşecek toplantıları öncesinde piyasaların yönüne dair ipuçlarını izliyor.
Asya borsaları, Çin'in dün ekonomik büyümeyi desteklemek için yeni adımlar atacağını duyurmasıyla bugün yükseldi. Çin politika yapıcıları, yavaşlayan ekonomilerini toparlamaya yönelik adımların aciliyetinin arttığına işaret ederken ekonomik büyüme hızının düştüğünü gösteren verilerin ardından bu çeyrekte politikalarla harekete geçmenin büyük önem taşıyacağını belirttiler. Çin'in döviz zorunlu karşılık oranını düşürmesi de yetkililerin para birimindeki değer kaybından rahatsız olduğuna işaret etti. Çin’in altyapı yatırımlarını hızlandıracağı beklentisi ile LME bakır değer kazandı.
Dolar, geçtiğimiz günlerde gösterdiği keskin kazanımların ardından soluklanarak euro, yen ve sterlin karşısında tarihi zirvelerden hafif geriledi. Avrupa'ya dair artan resesyon endişesi ile ABD'de beklenen faiz artırımları, doların kayıplarını sınırladı. Dolar endeksi %0.23 gerileyerek 109.57 seviyesine inerken dün, 110.27 seviyesine kadar tırmanmıştı.
Euro dün 20 yılın dip seviyesi olan 0.9876 seviyesine kadar geriledikten sonra bugün %0.4 prim elde ederek 0.9971 dolara çıktı.
Sterlin dün 1.1444 dolar ile iki buçuk yılın dip seviyesine indikten sonra bugün %0.48 primle 1.1578 dolara tırmandı. Liz Truss'ın dün İngiltere başbakanlığı için yapılan Muhafazakar parti başkanlık oylamasını kazanmasının ardından, vergi indirimi vaatleri ülkenin mali durumuna yönelik belirsizliği artırdı.
Yen, ABD'de faiz artırımlarının hızlanması ve Japonya Merkez Bankası faizleriyle arasını açmasıyla zayıflarken dolar başına 140.51 yenden, geçen hafta gördüğü 24 yılın dip seviyesi olan 140.80 seviyesine yakın işlem gördü.
Petrol, OPEC+'ın beklenmedik bir şekilde Ekim ayı için üretimini 100,000 varil kısma kararı almasının ardından 200 günlük hareketli ortalamasının üzerini test etmesine karşın kazançlarının bir kısmını geri verdi. Brent petrol dün günü %2.9 primle kapattıktan sonra bugün %2.8 düşüle 93.00 dolardan işlem görüyor.
Altın, dolardaki gerileme ve güvenli liman yatırımlara olan iştahın artmasıyla yükselirken enflasyonu kontrol altına almak için faiz oranlarının artacağı beklentisi kazanımları sınırladı. Altının spot piyasadaki ons fiyatı %0.1 yükselerek 1,712.60 dolara çıkarken dün yaklaşık %1 prim elde etmişti.
Çin’in altyapı yatırımlarını hızlandıracağı beklentisi ile değer kazan LME bakır bugün $7768 seviyesine kadar yükseldi, güçlü doların baskısıyla %0.09 yatay artıda $7760 seviyesinden işlem görüyor.
Bugün Almanya Temmuz ayı fabrika siparişleri ve ABD Ağustos ayı ISM servis verileri takip edilecek. Haftanın geri kalanında ise Çarşamba günü yapılacak Apple tanıtım etkinliği ve ABD Bej kitap açıklamalarının yanı sıra Perşembe günü Avrupa Merkez Bankası faiz kararı takip edilecek.
Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) faiz oranlarını ele aldığı toplantısı Perşembe günü, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) ise 21 Eylül'de gerçekleşecek.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Geride bıraktığımız hafta piyasaların gündeminde Jackson Hole toplantısı vardı. Cuma günü Jackson Hole’ de konuşan Fed Başkanı Powell, güvercin para politikalarının gerçekçi olmadığını belirterek hane ve işyerlerinin Merkez Bankasının agresif politikalarından etkilenebileceğini belirtti. Fed’ in enflasyonu düşürmek için faiz artırımlarına devam edeceği sinyali üzerine piyasa beklentileri, Eylül ayı için 75 baz puan faiz artışı olarak güncellenirken, riskli varlıklara satış geldi.
Fed’ in Eylül ayı toplantısında şahinleşeceği endişesiyle sert satışlar yaşayan ABD endeksleri beklentilerin altında açıklanan ABD imalat PMI, hizmet PMI ve yeni konut satışları verilerinin etkisiyle kayıplarını artırdı. S&P 500 endeksi haftayı %4 ise Nasdaq %4.4 ve kayıpla kapattı.
Fed toplantısı öncesinde Fed’ in sıkı para politikasını uzun süre sürdüreceği beklentileriyle dolar endeksi 109.478 ile yaklaşık 20 yılın zirvesine yükselirken, euro/dolar paritesi ise 0.9912 ile 20 yılın dip seviyesini test etti.
Çin devlet medyasında Çarşamba günü yapılan açıklamada Çin’in altyapı projelerine finansman desteğini artırmak ve özel firmalara ve teknoloji şirketlerine de destek olmak üzere, ekonomiyi desteklemek için daha fazla adım atacağı belirtildi. Hafta başında gerileyen Asya borsaları, Çin’in yeni bir ekonomi destek paketi açıklaması ve ABD borsalarında kote Çin şirketlerinin denetimine dair anlaşmaya yaklaşıldığı haberinin desteğiyle hafta ortasında yönünü yukarı çevirdi.
LME metallerinin çoğu Avrupa ve Çin’deki enerji krizinin arz endişelerini artırmasıyla yükseldi. Ancak kazançlar küresel ekonomik zayıflık ve faiz oranlarındaki artışlara ilişkin endişelerle sınırlandı. 3M LME bakır, düşük stokların ve Çin hükümetinden gelen destekleyici önlemlerin etkisiyle talepte artış olacağı beklentilerinin ve yüksek enerji fiyatlarının smelterların bakır üretiminde kesintiye sebep olabileceği beklentileriyle $8318 seviyesinde kadar yükseldi. Ancak Cuma günü Jackson Hole toplantısında konuşan Fed başkanı Powell’ ın açıklamalarının ardından kazançlarının büyük bir kısmını geri vererek haftayı $8129 seviyesinden kapattı.
Asya borsaları, dünya genelinde devam eden satışlara paralel olarak bu sabah geriledi. Japonya dışındaki Asya-Pasifik borsalarını izleyen MSCI endeksi %0.7 düştü.
Geçtiğimiz hafta yapılan Jackson Hole sempozyumunda Fed başkanı Powell tarafından verilen mesajların etkileri piyasalarda kendisini hissettirmeye devam ediyor. ABD için yoğun bir veri takvimine girdiğimiz haftada Powell her ne kadar sıkılaşmanın boyutu açısından net mesajlar vermiş olsa da veri odaklı olacaklarını da belirtmekten geri durmadı. Hem yakın vadeli toplantı için hem de gelecek sene için Fed faiz beklentileri yukarı revize edilmeye devam edilirken, Avrupa ve ABD hisse senedi piyasalarında satışların devam ettiği görüldü.
Powell enflasyon kontrol altına alınmadıkça Fed’ in para politikasını hızlıca geri çevirmeyeceğini söyledi.
Salı günü yayımlanan ve Fed tarafından yakından takip edilen JOLTS yeni iş ilanları verisi, para politikasında devam eden sıkılaşmaya rağmen işgücüne olan talebin güçlü seyrini koruduğunu göstererek Fed 'in sıkılaştırmaya devam etmesi önünde bir engel olmadığını gösterdi. New York Fed Başkanı John Williams, dün yaptığı açıklamada faizin %3.5' in üzerine çıkmasını gerektiğini ve 2023'te faiz indirimine gidilmesinin olası olmadığını söyledi. Para piyasaları Fed' in 21 Eylül'deki toplantısında 75 baz puan faiz artırmasına %68.5 ihtimal veriyor.
3 büyük ABD endeksi dün günü %1 seviyesinde kayıplarla kapattı. Piyasalarda Fed’ in adımları açısından Cuma günü açıklanacak ABD istihdam verileri bekleniyor.
Dolar endeksi Pazartesi günü gördüğü 20 yılın zirvesi olan 109.48 seviyesinden gerileyerek şuan 108.7 seviyesinden yatay işlem görüyor.
Euro/dolar paritesi 1.000 seviyesinin üzerinde tutunmaya çalışıyor.
Brent ham petrolünün en yakın vadeli varil fiyatı %2.53 düşerek 96.80 dolar seviyesine geriledi.
26 Ağustos $8318’ e kadar yükselen LME bakır Pazartesi günü LME tatili nedeniyle işlem görmedi, Salı günü ise yeni haftaya Çin’ de artan COVİD-19 vakaları ve ABD faiz artırımı hakkındaki endişelerle sert gerileyerek başladı. Salı günü $8007 seviyesinden açılan LME bakır 7833’ e kadar geriledi ve günü $7855 seviyesinden kapattı. LME bakır Çin tarafındaki kapanmaların talebe dair endişe yaratması ve güçlü doların baskısı ile bugün $7635’e kadar geriledi. Çin’ de fabrika verilerinin beklenenden daha az daralma göstermesi ve düşük seviyelerden gelen alımlarla toparlanan 3m LME bakır $7800 seviyesi etrafında işlem görmeye devam ediyor.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Geride bıraktığımız hafta piyasaların gündeminde FOMC tutanakları vardı. Ara dönemde beklentilerden daha olumlu gelen istihdam ve enflasyon verileri sonrası Fed’in bu verilerden önceki bakış açısını anlamak için tutanaklar oldukça önemliydi.
Fed'in Temmuz toplantısının tutanakları merkez bankasının enflasyondaki yavaşlamaya paralel olarak faiz artırımlarının hızını düşüreceğini, fakat piyasalar üzerindeki baskıların hafiflediğine dair "az bulgu" görüldüğünü belirtti. Yatırımcılar tutanağı, para politikasında sıkılaştırmanın daha önce öngörülenden daha hafif olabileceği, ancak merkez bankasının fiyatları kontrol altına alana kadar faiz artırmaya devam edeceği yönünde yorumladı. Tutanaklarda istihdam piyasalarının güçlü oluşuna dikkat çekilirken bazı üyelerin enflasyonun %2 seviyesine ulaştığını görene dek sıkı duruşun devamını savunması sıkı duruş sinyali olarak görünmüş olsa da sıkılaşma sürecinde ileriye gitme korkusu olan üyelerin yorumları bir taraftan güvercin bir nokta olarak göze çarptı.
ABD’de perakende satışlar ise beklenti olan %0,1 yükselişin aksine değişim göstermedi.
Haftanın son işlem gününde, Dolar Endeksinin %0.59 primle 108 seviyesine yükselmesi tahvil getirilerindeki yükseliş hareketini destekledi. Eylül ayı FED toplantısında 75 baz puanlık faiz artırımı %55 oranla fiyatlandı.
Bu gelişmeler hisse senedi endekslerine sert satış getirirken, S&P500 %1.29, Dow Jones %0.86, Nasdaq %2.01 kayıplarla Cuma gününü sonlandırdı. Wall Street, Fed’in faiz artırım hızını azaltacak olsa bile faiz oranlarını tahmin edilenden daha uzun süre yüksek tutacağına işaret eden tutanakların yarattığı baskıyla haftalık bazda geriledi.
Dolar endeksi geçen hafta %2.4 tırmanarak Nisan 2020'den beri en iyi haftalık performansını gösterdi.
LME bakır, zayıf başlangıç yaptığı geçtiğimiz haftada Cuma günü $8123 seviyesine kadar yükselse de, Çin’deki güçlü talep umutlarının, küresel ekonomiye dair karamsarlıkla dengelenmesiyle haftayı $8086,5 seviyesinden, küçük bir kayıpla kapattı.
Piyasalar yeni haftaya Çin’den gelen faiz indirimi haberi ile başladı. Çin, gayrimenkul sektöründeki kriz ve yeniden artış kaydeden koronavirüs vakaları nedeniyle bocalayan ekonomisini canlandırmak için borçlanma faizini düşürdü, konut kredilerine yön yeren faiz oranında daha büyük bir indirime gitti.
Çin Merkez Bankası bir yıl vadeli kredi ana faiz oranını (LPR) 5 baz puan düşürerek %3.65'e, beş yıllık LPR faizini ise 15 baz puan düşürerek %4.30'a indirdi. Merkez bankası bir yıl vadeli LPR'ı en son Ocak'ta, beş yıllık LPR'ı ise Mayıs'ta düşürülmüştü. Beş yıllık LPR oranı konut kredilerinin maliyetini etkiliyor. Çin merkez bankasının para politikasını hafif gevşetmesi ülkenin emlak sektöründeki sorunlara dikkat çekti.
Asya borsaları, Avrupa'daki enerji fiyatlarının dün keskin tırmanmasının resesyon endişelerini pekiştirmesi ve tahvil getirilerini yükseltmesiyle üst üste altıncı gün geriledi. Rusya'nın ay sonunda Kuzey Akım 1 hattı üzerinden Avrupa'ya doğalgaz tedariğini üç günlüğüne durduracağını açıklaması, bölgedeki enerji arzına dair endişelere dikkat çekti. Avrupa'yı bu yaz etkileyen sıcak hava dalgaları enerji arzındaki daralmayı belirgin hale getirmişken kış aylarında arzda herhangi bir aksaklık yaşanmasının sanayiye yıkıcı etkisi olabileceğinden endişe duyuluyor.
Dolar, yatırımcıların güvenli limanlara yönelmesiyle gücünü korurken euro, Avrupa'daki enerji arzı ve ekonomik büyüme endişeleriyle sert değer kaybetti. Euro bu sabah, 0.9900 dolar ile 20 yılın dip seviyesine düştükten sonra 0.9925 dolardan işlem görmeye devam ediyor. Euronun Temmuz ayının dip seviyesi olan 0.9950 doların altına düşmesi, destek noktasından uzaklaşmasıyla daha da gerileyeceğinin sinyalini verdi. Sterlin bu sabah 1.1716 ile 2.5 yılın dip seviyesine düştü, 1.1770 dolardan işlem görmeye devam ediyor.
Dolar endeksi 109.042 seviyesinde işlem görürken Temmuz'da gördüğü 20 yılın zirvesi olan 109.294 seviyesini zorladı.
Birkaç Fed yetkilisinin, Fed'in bu haftaki Jackson Hole sempozyumu öncesinde agresif bir parasal sıkılaştırma duruşunu yinelemesiyle, ABD doları son seanslarda destek buldu. Fed başkanı Jerome Powell bu hafta Jackson Hole sempozyumunda başlıca politika yapıcılara konuşacak. Piyasalarda Powell'ın, yatırımcıların umduğu para politikası gevşetme yanlısı tutumu göstermeyeceği endişesi hakim. Piyasalar Eylül'de Fed'in 75 baz puan faiz artırarak %3.0-%3.25 seviyesine çıkarmasına %55 olasılık verirken faiz oranlarının %3.75 seviyesinde zirve yapacağını tahmin ediyor.
Petrol, başlıca petrol üreticisi Suudi Arabistan'ın yakın zamanlarda fiyatlardaki hafif düşüşü düzeltmek için üretimi azaltabileceğini açıklamasının piyasalarda arza yönelik endişe yaratmasıyla yükseldi. Brent dün seans içerisinde dört dolar geriledikten sonra kayıplarını geri almıştı, bugün ise %1.5 primle 98 dolardan işlem görüyor.
LME metallerinin çoğu Avrupa ve Çin’deki enerji krizinin arz endişelerini artırmasıyla yükseldi. ancak kazançlar küresel ekonomik zayıflık ve faiz oranlarındaki artışlara ilişkin endişelerle sınırlandı. Enerji tarafındaki kesintiler nedeniyle sıkışan bakır arzı, spot piyasada primlerin yükselmesine neden oldu. 3 ay vadeli LME bakır bugün $8113 seviyesine kadar yükseldi, $8070 seviyesinden işlem görmeye devam ediyor.
İndir
Geride bıraktığımız hafta piyasaların gündeminde ABD ve Çin enflasyon verileri vardı.
Çin’de tüketici fiyatları %2,7 ile 2 yılın zirvesinde açıklanırken (beklenti %2,9) Üretici fiyatları ise %4.2 açıklandı (beklenti %4,8).
5 Ağustos’ta ABD’den gelen tarım dışı istihdam verisi, beklentilerin oldukça üzerinde açıklanmış ve adeta bir şok etkisi yaratmış. Veri açıklandıktan sonra Fed tarafından sıkılaşma adımları daha sert atılır mı sorusunu akıllara getirirken, Çarşamba günü açıklanan ABD enflasyon verisi beklentileri değiştirdi.
ABD'de tüketici fiyatları Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %8.5 ile beklentilerin (%8.7) altında arttı. Temmuz ayında bir önceki aya göre ise %0.0 ile yatay seyrederek, beklentilerin (%0.2) altında kaldı. ABD tüketici fiyatları, Haziran'da aylık bazda %1.3 yükseliş göstermişti, enflasyonun zirveye ulaştığı beklentisi oluştu. Beklentilerin altında açıklanan ABD TÜFE verisinin Fed’in faiz artırımında daha az agresif olacağı beklentisini artırmasıyla, piyasalar genelinde risk iştahı arttı.
Küresel hisse senedi piyasaları ve baz metaller enflasyon verisinin fiyat artışlarının yavaşladığını göstermesinin ardından 2 gün boyunca yükseldi.
Piyasalar, enflasyon verisinden önce 75 baz puan faiz artırımını fiyatlarken, veri sonrasında kısa bir süre önümüzdeki ay için 50 baz puan faiz artırımı fiyatlasa da kısa süre sonra beklentiler karıştı. Fed’in enflasyonla mücadele için ne kadar keskin faiz artıracağına yönelik belirsizliğin sürmesi haftanın son işlem günüde risk alma iştahını zayıflattı, iki gündür görülen yükselişin durduğu görüldü.
San Francisco Fed Başkanı Mary Daly Perşembe günü, önümüzdeki ay 50 baz puan faiz artırımının ekonomik verilerin ışığında "mantıklı" olduğunu, fakat gerekirse daha büyük faiz artırımını kabul edeceğini söyledi. Şu anda Fed %2.25 ile %2.5 bandında faiz uyguluyor.
Chicago Fed Başkanı Charles Evans da, Fed Başkanı Jerome Powell'ın daha önce ifade ettiği gibi bu sene sonunda faizin %3.25-%3.5 bandına yükselmesinin gerekeceğini, önümüzdeki senenin sonuna kadar ise %3.75-%4 bandına çıkacağını öngördü.
Hem 50 hem de 75 baz puan faiz artırımı fiyatlayan yatırımcılar bu açıklamaların ardından Fed'in ne kadar faiz artıracağı konusunda net bir görüş oluşturamadılar
Dolar endeksi enflasyon verisi sonrası sert değer kaybetti.
Brent ham petrolü haftalık %3.4 kazanım elde ederek, artan enflasyon ile faiz artırımlarının ekonomik büyümeyi yavaşlatacağı ve petrol talebini düşüreceği endişesiyle bir önceki hafta hafta verdiği %14 kaybın bir kısmını geri aldı. Bir önceki haftanın kayıpları Brent petrolün Nisan 2020'den bu yana en büyük gerilemesi olmuştu.
ABD enflasyon verilerinin beklentilerin altında açıklanmasının Fed’in faiz artırımlarında sakin bir tavır sergileyeceği beklentisini yaratmasıyla LME bakır Çarşamba gününü %1.54 primle $8077 seviyesinden kapattı. ABD enflasyon verisi sonrası, Fed’in faiz artırım hızını azaltacağı beklentilerinde ve zayıf dolardan destek bulan LME bakır Perşembe gününü %1.41 primle kapattı.
Cuma sabahı erken saatlerde $8214’e kadar yükselen bakır, faiz artışına ilişkin beklentilerin değişmesi, dolar endeksinin yeniden güçlenmesi ile kazançlarının bir kısmını geri vererek haftayı %2.8 primle, $8112 seviyesinden kapattı.
Global piyasalar yeni haftaya Çin’den gelen sürpriz bir faiz indirimi ile başladı.
Asya borsaları, Çin Merkez Bankası'nın dünyanın ikinci büyük ekonomisini desteklemek için politika faizini indirmesinin ve ülke ekonomisinde yavaşlamaya işaret eden beklentilerin altında kalan verilerin ardından yeni haftada dalgalı seyretti.
Çin Merkez Bankası PBOC 1 yıllık MLF (medium term lending facility) oranını 2.85%’ten 2.75%’e düşürdü. Çin'de perakende satışlar ve sanayi üretimi Temmuz'da tahminlerin altında büyürken yeni kullandırılan kredilerin miktarı da beklentilerin altında kaldı.
ABD'de Cuma günü ithalat fiyatlarının yedi aydır ilk kez düştüğünü gösteren veriden önce geçen hafta açıklanan diğer veriler tüketici ve üretici fiyatlarındaki artışın hafiflediğini göstermişti.
ABD'de enflasyonun zirveyi gördüğünü tahmin eden ve ABD borsalarının geçen haftaki kazanımlarını koruyup koruyamacağını görmek isteyen Yatırımcılar, Fed yetkililerinin bu hafta yapacakları konuşmalarda ne kadar sıkılaştırmacı tutum izleyeceklerini takip edecekler.
Piyasalar hala Fed'in Eylül'de 75 baz puan faiz artıracağına %50 olasılık verirken yıl sonuna kadar faiz oranlarının %3.50 ile %3.75 bandına çıkacağı tahmin ediliyor.
3 büyük ABD endeksi Pazartesi gününü %0.40-%0.62 primlerle kapattı.
Euro/usd paritesi haftanın ikinci gününde 1.0176 seviyesinden işlem görüyor.
Brent ham petrolünün en yakın vadeli varil fiyatı 93,33 doların altında işlem görüyor.
LME metalleri, zayıf Çin verilerinin talebe dair endişelere yol açması ile bu hafta başında geriledi. LME bakır haftanın ilk gününü 8055 dolara kadar yükselse de, %1.6 düşüş ile 7865,5 dolar seviyesinde kapattı, bugün 7984 dolar seviyesinden işlem görmekte.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Geride bıraktığımız haftanın gündeminde Çin ve ABD arasında yaşanan Tayvan gerilimi ve ABD tarım dışı istihdam verileri vardı.
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Çin hükümetinin uyarılarına rağmen Salı günü gerçekleştirdiği Tayvan ziyareti, Washington ile Beijing arasındaki gerilimlerin artacağı endişesini uyandırdı. Çin, Tayvan'ı kendi toprağı olarak kabul ediyor. Pelosi'nin Tayvan ziyaretinin sonuçlarıyla ilgili endişeler yatırımcıları riskli varlıklardan çıkışa yönlendirdi. Gerilimi artıran ziyaret sonrası, Çin Tayvan ile bazı ürünlerin ticaretini durdurdu. Apple ve Qualcomm'a çip üreten Çinli TSMC, Tayvan gerginliğinin çip üretimini kötü etkileyeceği görüşünde. Çin, Pelosi'nin Tayvan'a yaptığı ziyaretin ardından iklim değişikliği ve savunma konulu çalışma düzeyindeki görüşmeler de dahil olmak üzere bir dizi alanda ABD ile işbirliğini durduracağını duyurdu. Çin ayrıca, Tayvan Boğazı'nın orta hattı boyunca savaş gemileri gönderdi.
Çarşamba günü ABD’de açıklanan güçlü fabrika siparişleri ve dayanıklı mal siparişleri verileri ile hizmet PMI verileri endekslere alım getirdi. 3 büyük ABD endeksi Çarşamba günü %1.29-%2.59 yükselişler kaydetse de haftalık bazda küçük artılarla kapandı. Ancak ABD hisse senetleri, tarım dışı istihdam verisinin Fed’in bir sonraki toplantısında faiz oranlarını keskin bir şekilde yükseltmesine yol açabilecek yükselen bir işgücü piyasası olduğunu göstermesinin ardından Cuma günü düştü.
ABD'de tarım dışı istihdam büyümesi Temmuz ayında 528.000 ile beklentilerin iki katından fazla gelerek (beklenti 250.000), ABD'de henüz resesyon olmadığına işaret etti. Temmuz'da işsizlik oranı Haziran'daki %3.6'lık seviyeden %3.5'e geriledi. Reuters anketinde işsizliğin %3.6 gelmesi bekleniyordu. Beklentilerin oldukça üzerinde açıklanan veri adeta bir şok etkisi yaratırken, Fed tarafından sıkılaşma adımları daha sert atılır mı sorusunu akıllara getirdi. Fiyatlama açısından ABD ekonomisinin sağlıklı olması ile daha şahin bir Fed arasında kalan piyasalar, bu senaryonun gerçekleşmesi durumunda faiz artırmakta sorun yaşayan diğer ülkeler üzerinde nasıl bir etki yaratacak sorusunu da sormaya başlama potansiyeline sahip.
Güçlü istihdam raporu, Fed'in ilave faiz artırımlarına dayanabilecek dayanıklı bir ekonomi görüşünü doğruluyor. Geçtiğimiz hafta üç Fed yetkilisi merkez bankasının para politikasını sıkılaştırmaya devam edeceğini belirtti, 80'li yıllardan bu yana görülen en yüksek enflasyonu düşürmek için ekonominin daha da yavaşlaması pahasına faiz oranını yükselteceklerini söyledi.Yatırımcılar, merkez bankası enflasyonla mücadele ederken Eylül toplantısında daha olası senaryo olan 75 baz puanlık bir artışla Fed politikasına ilişkin beklentileri revize ettiler.
Dolar endeksi verinin ardından Cuma günü 28 Temmuz'dan beri en yüksek olan 106.93 seviyesini gördü.
Petrol fiyatları küresel resesyon korkusu ile Ukrayna'daki savaşının başlangıcından bu yana ki dip seviyelerine yaklaştı.
LME bakır Mart ayında $10.845 ile rekor yüksek seviyeye yükseldikten sonra artan faiz oranlarının ve Covid 19 nedeniyle Çin’de yaşanan kapanmaların etkisiyle gerilemeye başladı. Temmuz ayı ortasından $6955’e kadar gerileyen bakır, Fed’in 27 Temmuz’daki toplantısında faiz artırımı konusunda daha az agresif olacağına dair işaretler ve Çin’den ekonomiyi destekleyici paketler geleceği beklentisi ile yükselişe geçti. Haftanın ilk işlem gününde zayıf doların desteği ile $7970 seviyesine kadar yükselen LME bakır (5 Temmuz’dan beri en yüksek) Çin, ABD ve Avrupa’dan gelen imalat verilerinin resesyon endişelerini körüklemesi ve Fed başkanlarının şahin yorumlarının etkisiyle kazançlarını koruyamadı. Perşembe günü $7602 seviyesine kadar gerileyen bakır, Cuma günü istihdam verisi öncesinde gelen alımlarla $7947 seviyesine kadar yükselse de, veri sonrası güçlü doların baskısı ile $7890’dan haftalık kapanışı gerçekleştirdi.
Asya borsaları küresel bazda artan maliyet baskılarına dair endişelerle yeni haftada karışık seyir izliyor. Makroekonomik gündemin yanı sıra ABD tarafından açıklanan enflasyonu düşürme temalı kamu destek paketi de, gündemi ve fiyatlamaları etkiler durumda.
Euro/usd paritesi bu sabah %0.4 primle 1.0240seviyesinden işlem görüyor.
Dolar, Cuma günü açıklanan ABD tarım dışı istihdam verilerinin resesyon endişelerini yatıştırması ve Fed’in keskin faiz artıracağı beklentisini pekiştirmesiyle Cuma günkü yükselişinin ardından kazançlarını korumaya çalışıyor. Dolar endeksi Cuma günü %0.8 yükseldikten sonra bugün 106.049 seviyesinden işlem görüyor. Piyasalar Fed'in Eylül ayı toplantısında %70 olasılıkla 75 baz puan faiz artıracağını fiyatlıyor.
ABD tarım dışı istihdam verileri dikkatleri Çarşamba günü açıklanacak olan ABD tüketici fiyatları verisine çevirirken manşet enflasyonda hafif bir gerileme, çekirdek enflasyonda ise artış bekleniyor.
Geçen hafta resesyon endişeleriyle Rusya'nın Ukrayna işgalinin başladığı 24 Şubat'tan önceki seviyelere kadar gerileyen petrol fiyatları Cuma günkü ABD tarım dışı istihdam verisinin ardından kayıplarına son vererek günü artıda kapatmıştı. Çin ihracat verilerinin son ayların dip seviyesinden toparlanması ile desteklene petrolde, Brent ham petrolünün en yakın vadeli varil fiyatı bugün %1.3 artıya geçerek 97.91 dolardan işlem görüyor.
LME bakır, güçlü dolara rağmen ABD ekonomisinin resesyona girmediğine ilişkin ipuçları ve Çin’de azalan bakır stokları ve artan ihracatın talebe ilişkin korkuları bastırmasıyla $8031 seviyesine kadar yükseldi.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Geride bıraktığımız haftanın en önemli gündem maddesi Fed toplantısı idi. Fed Çarşamba günü sonlanan para politikası toplantısında 75 baz puan faiz artırdı, yakın zamanda çıkan ekonomik verilerin ekonomik büyümenin yavaşladığına işaret ettiği yönünde uyarıda bulundu. Fed Başkanı Jerome Powell dün düzenlenen basın toplantısında enflasyonu kontrol altına alma hedefinde kararlı olduğunun sinyalini verdi. Bir sonraki faiz artırımının boyutuna dair beklentilerini açıklayan Powell, "bir noktada" faiz artırımlarını yavaşlatmanın uygun olacağını söyledi. Vadeli kontratlar yıl sonuna kadar Fed'den 100 baz puan faiz artırımı daha fiyatlarken 2023 yılında da 50 baz puan faiz indirimi bekliyor.
Fed tarafından gelen faiz artırımlarında yavaşlama sinyalleri, riskli varlıklara alım getirdi. Piyasalar, ABD ekonomisinin üst üste ikinci defa daraldığını gösteren verilerin işaret ettiği resesyon riski yerine Fed’in faiz artırım hızının yavaşlayacağı ihtimaline odaklandı.
ABD ekonomisi 40 yılın en yüksek enflasyon seviyesiyle mücadele ederken gayrı safi yurtiçi hasıla verisi ikinci çeyrekte ekonominin %0.9 daraldığını gösterdi. Ekonomi bir önceki çeyrekte de %1.6 daralmıştı.
Dolar endeksi, ABD ekonomisindeki daralmanın Fed'in faiz artırımlarını yavaşlatacağı beklentisini kuvvetlendirmesiyle değer kaybetti.
Global hisse senedi piyasaları üzerindeki baskılar, güçlü ABD bilançolarının ardından hafifledi.
Çin’deki yeni altyapı projelerine ilişkin iyimserlik ve maden arzına ilişkin endişeler, spekülatörleri bakırda daha fazla long pozisyon almaya teşvik etti.
LME bakır, ABD'nin faiz artırımlarının yavaşlayacağına dair beklentilerin ve Çin'in ek teşvik önlemlerinin risk iştahını arttırmasıyla haftalık bazda %7.25 yükseldi. Çin’in yeni yatırım projelerinin ilk turunu geçtiğimiz hafta başlatması ile birlikte altyapı projelerinde hızlanma bekleniyor. Risk iştahı, Çin’in emlak borç krizini çözmeye yardımcı olmak için 44 milyar dolarlık emlak fonu başlatmayı planladığı haberi ile de desteklendi.
Haftalık bazda güçlü bir yükseliş kaydeden LME bakır, en büyük bakır tüketicisi Çin'de zayıf talep görünümü, yükselen ABD doları ve küresel resesyon ile ilgili artan endişelerin etkisiyle aylık bazda üst üste 4. aylık düşüşünü kaydederek, Temmuz ayını %3.79 düşüşle kapattı.
Piyasalar yeni haftaya Çin imalat verileri ile başladı. Çin'de dün yayımlanan resmi imalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI), koronavirüs vakalarındaki son artışların etkisiyle Temmuz'da talebin ivme kaybettiğine işaret ederken, özel sektörün nabzını tutan Caixin PMI verisi de tahminlerin altında kaldı. Çin resmi imalat PMI verisi 50.4 beklentilerinin altında 49 ile daralma bölgesinde açıklanırken Caixin imalat PMI verisi ise 51.5 beklentilerine karşılık 50.4 olarak açıklandı.
Euro bölgesinde işsizlik oranı beklentiler seviyesinde %6.6 olarak açıklanırken imalat PMI ise %49.6 beklentisine karşılık %49.8 olarak açıklandı.
Geride bıraktığımız hafta ABD’de açıklanan büyüme zayıf büyüme verisinin ardından PMI ve ISM verilerinin büyümenin beklenenden yavaş olacağına işaret etmesi ile ABD borsaları dün hafif ekside kapandı. Dow Jones %014, S&P 500 %0.28 ve Nasdaq %0.18 ekside kapandı.
Asya borsaları, yatırımcıların küresel resesyon endişeleriyle düşen ABD borsalarına paralel bu sabah geriledi.
Avrupa borsaları dün sanayi üretiminin küresel bazda yavaşladığına işaret eden verilerin ardından ekonomik yavaşlama endişelerinin artmasının yanı sıra ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan ziyaretinin yarattığı gerilim ile geriledi.
Pelosi'nin Çin hükümetinin uyarılarına rağmen bugün başlayacağı Tayvan ziyareti Washington ile Beijing arasındaki gerilimlerin artacağı endişesini uyandırdı. Çin, Tayvan'ı kendi toprağı olarak kabul ediyor. Pelosi'nin Tayvan ziyaretinin sonuçlarıyla ilgili endişeler yatırımcıları riskli varlıklardan çıkışa yönlendirdi.
Yatırımcılar aynı zamanda Fed'in enflasyonu düşürecek keskin faiz artırımlarından uzaklaşarak ekonomik büyümedeki yavaşlamaya odaklanacağını bekliyor. Doları endeksi bu sabah erken saatlerde 105.049 ile 1 Temmuz’dan bu yana en düşük seviyeye geriledi, 105.697’den işlem görmeye devam ediyor.
Bu sabah erken saatlerde 1.0280 direncini kırmaya çalışan eur/usd paritesi ABD ve Çin arasındaki Tayvan geriliminin etkisiyle gerileyerek 1.0220 seviyesinin üstünde tutunmaya çalışıyor.
Brent petrol, dün küresel sanayi üretim hızının ivme kaybettiğini gösteren verilerin ardından bu hafta başlıca petrol üreticisi ülkelerin üretimi artırmayı değerlendirecekleri toplantının öncesinde bu sabah erken saatlerde 98.49 dolara kadar gerilese de kayıplarını telafi ederek 100.15 dolar seviyesinde yatay seyrediyor.
Baz metal fiyatları Tayvan geriliminin etkisiyle bu sabah geriledi. LME bakır Mart ayında $10.845 ile rekor yüksek seviyeye yükseldikten sonra artan faiz oranlarının ve Covid 19 nedeniyle Çin’de yaşanan kapanmaların etkisiyle gerilemeye başladı. Temmuz ayı ortasından $6955’e kadar gerileyen bakır, Fed’in 27 Temmuz’daki toplantısında faiz artırımı konusunda daha az agresif olacağına dair işaretler ve Çin’den ekonomiyi destekleyici paketler geleceği beklentisi ile yükselişe geçti.
LME bakır zayıf Çin imalat PMI verisine rağmen, bakır stoklarındaki azalmanın ve Yangshan bakır priminin Aralık 2021'den bu yana en yüksek seviye olan $94’a ulaşmasının Çin talebinde artış olduğuna işaret etmesi ile dün $7970 seviyesine kadar yükseldi (5 Temmuz’dan bu yana en yüksek). Ancak ABD ve Avrupa’dan gelen imalat verilerinin resesyon endişelerini körüklemesiyle kazançlarını koruyamadı. Dün günü %1.57 kayıpla $7800 seviyesinden kapatan LME bakır, bu sabah Asya seansında $7665 seviyesine kadar geriledi, $7790 seviyesinden işlem görmeye devam ediyor.
Makro veri tarafında Cuma günü açıklanacak ABD tarım dışı istihdam verisi Fed’in gelecek dönemdeki adımları açısından önem arz ediyor.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Global piyasalar için pozitif bir hafta geride kaldı. Dolar değer kaybederken, petrol, metaller ve hisse senedi endekslerinde yükselişler izlendi.
Haftanın en önemli gündem maddesi Avrupa Merkez Bankası (ECB) toplantısı idi. ECB Perşembe günü sonlanan toplantısında, 2011'den beri ilk defa faiz artırımına gitti. ECB rekor yüksek seviyedeki enflasyonla mücadele kapsamında mevduat faizini 50 baz puan artırarak %0.5’e çıkardı. ECB’nin 50 baz puanlık faiz artışı, EUR/USD paritesinde sınırlı yukarı yönlü harekete neden oldu. Bunun en büyük nedeni ise, gelecek toplantılar için yapılan sözlü yönlendirmelerin yetersiz kalması ve bir sonraki toplantıda verilecek faiz kararının belirsiz olması olarak ön plana çıkıyor.
ABD'de birçok şirket beklentilerin üzerinde bilanço açıklayarak, yatırımcıların yüksek enflasyon ve FED’in faiz artırışının şirket karlarını düşüreceğine dair endişeleri yatıştırmasının ardından ABD borsaların alım geldi.
Avrupa'ya Rus doğalgaz sevkiyatının yeniden başlaması risk iştahını canlandırarak piyasalar geneline alım getirdi.
Japonya Merkez Bankası (BOJ) enflasyon tahminini yükseltip çok düşük olan politika faizini sabit bırakarak para politikasını sıkılaştıran dünya genelindeki diğer merkez bankalarından ayrışmaya devam edeceğinin sinyalini verdi.
Çin, şirketler ve hanehalkı için gösterge borç verme faiz oranını (LPR) sabit tutarken, politika yapıcılar ekonomik toparlanma işaretlerinin, enflasyon baskısının arttığı ve dünya genelinde faizlerin sert şekilde yükseldiği bir ortamda temkinli yaklaşım benimsediler.
Çin talebi ve global resesyona dair endişelerin baskısıyla geçtiğimiz hafta $7137’ye kadar gerileyen bakır, ABD dolarındaki zayıflama ve güçlü ABD bilançolarının resesyona dair endişeleri azaltmasıyla Cuma günü $7530 seviyesine kadar yükseldi. Ancak $7500 seviyesinin üstünde tutunamayan bakır haftayı $7390 seviyesinden %3 primle kapattı.
Asya borsaları, yeni haftaya, küresel ekonominin yavaşladığı endişeleriyle yatırımcıların risk iştahını gerilemesine paralel olarak üç haftanın zirvelerinden gerileyerek başladı. ABD'nin en büyük perakende zinciri Walmart'ın kâr tahminini düşürmesinin etkisiyle bugün de dalgalı işlem gördü.
Walmart'ın tahminleri tüketicilerin harcama alışkanlıkları ve bu hafta beklenen ABD'li büyük şirket bilançoları hakkında belirsizlik yarattı. Walmart dün kâr tahminini düşürdü ve enflasyonun hanehalkı bütçelerinde yarattığı baskı nedeniyle tüketimin azaldığını belirtti. Seans kapanışı ardından gerçekleşen işlemlerde Walmart'ın hisseleri %10 düşerken rakipleri Target ve Amazon da geriledi. 3 büyük ABD endeksi haftanın ilk işlem gününü yatay/ekside kapattı. S&P 500 endeks vadelileri bu sabah %0.4 geriledi.
Yatırımcılar bu hafta Fed'den 75 baz puan faiz artırımı bekliyor. Vadeli kontratlar 75 baz puandan daha büyük bir faiz artırımına %10 olasılık verirken yatırımcılar ekonomik yavaşlamaya işaret eden göstergelerin Fed'in tutumunda bir fark yaratıp yaratmayacağını izleyecekler.
ABD'nin 10 yıl vadeli Hazine tahvillerinin getirisi ekonomik büyümeye dair endişelerin desteğiyle 3.5 baz puan gerileyerek %3.7850'e indi.
Dolar dün, Fed'den beklenen faiz artırımı öncesinde 20 yılın zirvesinin hemen altında işlem gördü. Buna karşın yatırımcılar, yakın zamanda açıklanan ve ekonomik yavaşlamaya işaret eden göstergelerin Fed'in odağını enflasyondan uzaklaştırıp uzaklaştırmayacağını izleyecekler. Dolar endeksi hafif gerileyerek 106.270'e inse de Temmuz ortasında gördüğü 20 yılın zirvesi 109.290 seviyesinin fazla uzaklaşmadı. Dolar bir süredir ABD'de beklenen faiz artırımları ve küresel ekonominin yavaşlayacağı endişelerinden destek buluyor.
Euro, dolara karşı 1.0220 dolardan işlem görse de Avrupa'ya enerji arzının belirsizliği ve Rusya'nın Batı'ya doğalgaz tedariğini daha da düşüreceği haberi kazanımları kısıtladı.
Sterlin İngiltere Merkez Bankası'nın gelecek hafta %60 olasılıkla 50 baz puan faiz artırımına gideceğinin fiyatlanmasına rağmen dün değer kaybettikten sonra bu sabah 1.2050’den işlem görüyor.
Yatırımcılar Fed faiz kararının yanı sıra Perşembe açıklanacak ABD ekonomik büyüme verilerini izleyecek.
15 Temmuz’da $6955 seviyesine kadar gerileyen LME bakır, yeni haftaya güçlü bir başlangıç yaptı. $7375’ten açılan LME bakır, dün $7550’ye kadar yükseldi. Bu sabah ise kazançlarını arttırarak $7670.5 seviyesini test etti. $7625 seviyesinden işlem görmeye devam ediyor. Fed toplantısı öncesinde izlenen bakırın yükselişine dolardaki gevşeme ve arz tarafındaki endişeler destek oldu.
İndir
