Bültenler
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Geçtiğimiz hafta, koronavirüs nedeniyle devreye alınan tecrit uygulamalarının yarattığı tahribatı ortaya koyacağı beklentileriyle temkinli başladı. Diğer yandan Pazartesi gününe petrol fiyatları damgasını vurdu.
Petrol stoklama kapasitesinin neredeyse tamamının kullanılmış olması ile 21 Nisan sonrasında fiziksel teslimata konu olacak Mayıs vade WTI kontratlarında, teslimat istemeyen piyasa oyuncuları bu vadede negatif fiyatların görülmesine sebep oldu. Mayıs vadeli WTI petrol kontratı tarihte ilk kez negatif fiyatlamayla karşı karşıya kaldı ve -$40,32 seviyesine kadar gerileyen petrol, günü -$37.63’ten sonlandırdı. Salı günü Trump’ın petrol şirketleri için fonlama desteği sözü vermesi ve virüs sebebiyle hazırlanan destek paketini imzalayacak olması piyasaları desteklemeye yetmedi. Amerikan petrolü haftalık bazda %7.28, Brent petrol ise %23.65 değer kaybetti.
Petrol fiyatlarında yaşanan çöküşün ardından yatırımcılar güvenli limanlara yöneldi. Dolar endeksi haftalık bazda %0.6 değer kazanırken euro ve sterlin sırasıyla %0.51 ve %1.06 değer kaybetti.
Çarşamba günü ABD’de normal hayata dönüş için yavaş yavaş sinyaller gelmesi buna da Hazine Bakanı Mnuchin tarafından ekonominin büyük çoğunluğunun ağustos sonunda başlayacağını tahmin ettiğini belirtmesi ile endeksler primlendi. Cuma günü ise ABD piyasaları, Trump’ın $484 milyarlık harcama paketini onaylaması ve toparlanan petrol fiyatları ile moral buldu. Fakat tüm bu haber akışına rağmen ABD’de endeksler haftalık bazda Dow Jones %1.93, S&P 500 %1.32 ve Nasdaq %0.52 ile negatif kapanış gerçekleştirdi.
Ekonomik veri açıklamalarında ise Almanya’da Nisan ayı öncü verilerine göre imalat sektörü PMI endeksi 34.4 puan ile 39 tahmininin altında kaldı.
Euro Bölgesi genelinde imalat sektörü PMI endeksi ise 33.6 oldu. Servis sektörü endeksi 11.7 ile 22.8 puan beklentisi altında kalırken, bileşik endeks 32.9 puan seviyesinde gerçekleşti.
Aynı dönemde İngiltere imalat sektörü PMI endeksi 32.9 ile 42.0 puan beklentisinin altında kalırken, servis sektörü endeksi 12.3 puana geriledi.
ABD’de haftalık işsizlik başvuruları 4.4 milyon kişi ile tahminlere paralel gerçekleşti. Nisan ayı öncü verilerine göre imalat sektörü PMI endeksi 36.9 ile 35.0 puan beklentisini aştı. Servis sektörü endeksi ise 27.0 ile 30.0 puan tahmininin altında kaldı.
Altın, artan güvenli liman talebi ile haftalık bazda %2.57 değer kazanırken haftayı $1727 seviyesinden kapattı.
LME bakır petrol fiyatlarındaki tarihsel düşüşün, küresel ekonomi için korkunç bir görünüme işaret etmesinin yarattığı endişenin yanı sıra, Glencore’un Zambiya’daki madeninde yeniden üretime başlayabileceğini duyurmasının da etkisi ile hafta ortasına kadar geriledi. Haftanın ilk işlem gününde $5248 seviyesini test eden LME bakır Salı günü $4953 seviyesine kadar geriledi. Bazı ekonomilerin yeniden açılmasının gündeme gelmesi ve Japonya’dan daha fazla teşvik gelmesinin desteği ile haftanın ikinci yarısında kayıplarını azaltan LME bakır haftayı $5188 seviyesinden kapattı.
Yeni hafta, Asya borsalarının Japonya Merkez Bankası'nın koronavirüsün ekonomik etkilerini hafifletmek için daha fazla canlandırma tedbiri almasıyla yükselişi ile başladı. Japonya Merkez Bankası piyasaların beklentisini karşılayarak yıllık 80 trilyon yenlik devlet tahvili alım limitini sınırsıza çıkardı.
ABD tarafında endeksler haftanın ilk günü Dow Jones %1.49, S&P 500 %1.45, ve Nasdaq %1.11 olmak üzere primli sonlandırdı. Başlıca Avrupa borsaları da Almanya’da Deutsche Bank’ın beklenenden olumlu bilanço açıklaması ve Avrupa’da virüsün etkisinin azalması ile desteklenerek primli kapanışlar gerçekleştirdi.
Asya borsaları da koronavirüs kaynaklı sınırlamaların gevşetilmesinden sonra oluşan iyimserlikle günü primli kapattı.
Bu hafta 29 Nisan’da Fed, 30 Nisan’da ise ECB toplantıları takip edilecek. ANZ şirketinin araştırma notunda, "FED'in parasal genişleme ya da faiz indirimi gibi adımlar atmasını beklemiyoruz ancak politikalarının ekonomiyi desteklemek adına süresiz olarak yürürlükte kalacağı yönünde bir vurguda bulunacağını tahmin ediyoruz" denildi. ANZ notunda ayrıca, "ECB'nin acil durum tahvil alım programının büyüklüğünü yaklaşık 500 milyar euro ile 1.25 trilyon euro arasında arttırıp yüklü miktardaki mali canlandırma uygulamaları için baskı yapmaya devam edeceğini tahmin ediyoruz" diye belirtildi.
Analistler, şu ana kadar büyük miktarda tedbir paketi açıklayan FED'in bu hafta beklemede kalacağını ve bunun dolara olumsuz bir etki yaratmayacağını öngörüyorlar. Euro cephesinde ise riskler daha fazla durumda; ECB'nin muhtemelen yüksek riskli tahvilleri de içeren tahvil alımlarını genişletmesi bekleniyor ve bazı yatırımcılar bu adımın Avrupa Birliği üye devletleri arasındaki anlaşmazlığı büyütebileceği konusunda endişeleniyorlar.
Diğer yandan Çin’de dün açıklanan veriye göre sanayi karları Mart ayında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %34.9 oranında gerileme görüldü.
Dolar endeksi ise artan risk iştahı ile dünkü %0.34 değer kaybının ardından bugün de %0.66 kayıp ile 99.507 seviyesinde. Dolar karşısında, euro 1.0887 seviyesinde %0.52 primli, sterlin ise 1.2505 seviyesinde %0.59 primli seyrediyor.
Yatırımcıların riskli varlıklara yönelmesi ile dün günü %0.77 kayıpla kapatan altın, bugün de %0.21 kayıp ile $1710 seviyesinden işlem görüyor.
Petrol vadelileri, ABD'nin en büyük petrol borsası yatırım fonu The United States Oil Fund LP’nin, fiyat düşüşünden dolayı daha fazla kayıp vermemek için, en yakın vadeli ham petrol kontratlarının tümünü satacağını açıklamasıyla düştü. Dün kapanışta brent petrol %6.76, Amerikan petrol ise %24.56 değer kaybetti. Bugün ise brent petrol %0.3 primli olarak $20; Amerikan petrolü ise %10.8 gerileyerek $11.40 seviyesinden işlem görüyor.
19 Mart tarihinde $4371 seviyesini test eden bakır, dün $5269 ile 17 Marttan bu yana en yüksek seviyeyi test etti. $5272 desteğini kıramayan LME bakır dünkü yatay kapanışının ardından $5200 seviyesinde işlem görüyor.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Geçtiğimiz hafta, Asya piyasalarının koronavirüs salgınının ekonomide yaratacağı tahribatla ilgili endişelerle karmaşık seyri ile başladı.
Çin ihracat rakamlarının koronavirüs salgınından dolayı Mart ayında bir önceki yıla göre %14 daha düşük gelmesi beklenirken, yuan cinsindeki ihracatı Mart ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3.5'luk ılımlı bir düşüş gösterdi, ithalatı ise %2.4 arttı. Çin'in dolar cinsindeki ihracatı ise Mart ayında bir önceki yıla göre yüzde 6.6 düşerken, ithalatı %0.9 daraldığı açıklandı.
JPMorgan analistleri yayınladıkları araştırma raporunda, "Salgının zirveye yaklaştığına dair, ya da en azından bazı bölgelerde yavaşladığına dair emareler sonucunda faaliyetler üzerindeki kısıtlamaların ne zaman gevşetileceği konuşulmaya başlandı. Kısa zamanda bir aşı bulunmasının ya da ciddi bir sürü bağışıklığının oluşmasının mümkün olmadığı düşünülürse, ekonomileri yeniden başlatmak çetrefilli olabilir" açıklamasında bulundu.
Diğer yandan IMF bu yıl dünyada 1930 Büyük Buhranı'ndan beri olan en derin ekonomik gerilemenin olacağı tahmininde bulundu.
ABD perakende satışları kayıtlardaki en yüksek düşüşünü gösterirken, imalat sanayi üretimi ise 74 yılın en yüksek düşüşünü kaydetti ve bu veriler derin resesyonla ilgili kaygılar arttı.
Çin ise ekonomisini korumak için ana orta-vadeli faiz oranını rekor seviyeye indirdi ve gösterge borç verme oranları için de benzer bir indirimin önünü açtı.
Çarşamba günü dünya genelindeki piyasalarda ABD perakende satışları ve fabrika üretim verilerinin koronavirüs salgınından dolayı düşmesi ve Asya'daki ekonomik görünümün daha kötüye gitmesiyle birlikte kayıplar görüldü.
Çin'den gelen GSYH verilerine göre, dünyanın en büyük ikinci ekonomisi, koronavirüs salgınından ve katı sınırlama tedbirlerinden dolayı en az 1992 yılından beri ilk kez küçüldü. Çin'in GSYH'si ilk çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre beklentilerin hafif üzerinde gelerek %6.8 daraldı. Çin'in perakende satışları ise Mart ayında beklenenden fazla düşmesine rağmen sanayi üretimi hafif düştü. Bu da imalat sektörünün en azından daha çabuk toparlanıyor olduğunu gösterdi.
Kötü gelen ABD verilerinden sonra yatırımcıların güvenli liman olarak gördükleri dolara yönelmeleriyle dolar endeksi haftalık bazda %0.27 primli olarak 99.782 seviyesinden kapandı.
ABD endeksleri ise haftalık bazda Dow Jones %2.21, S&P 500 %3.04, Nasdaq endeksi ise %7.21 primli olarak kapandı.
Petrol fiyatları ise petrol stoklarının şimdiye kadar olan en yüksek artışı göstermesi ve talep konusundaki endişeler ile haftayı kayıpla kapattı. Haftalık bazda Amerikan petrolü %19.73, Brent petrol %10.80 değer kaybetti.
Altın fiyatları, hafta içinde yedi yıldan uzun bir süredir olan en yüksek seviyesine çıkmasından sonra yatırımcıların kar satışı yapmalarıyla düştü. Fakat resesyon endişeleri düşen altın fiyatlarını nispeten destekledi ve spot altının haftalık bazda %0.28 kayıp ile $1684 seviyesinden kapanış gerçekleştirdi.
LME bakır ise hafta boyunca Çin verileri ve büyük madenlerde üretim kesintileri haberleri ve ABD ekonomisinin yeniden kademeli olarak açılacağı haberleri ile desteklenerek haftalık bazda %3.54 primli olarak $5210 seviyesinden kapanış gerçekleştirdi.
Yeni hafta, bu hafta açıklanacak şirket bilançoları ve ekonomik verilerin koronavirüs nedeniyle devreye alınan tecrit uygulamalarının yarattığı tahribatı ortaya koyacağı beklentileriyle temkinli başladı.
Japonya, Mart ayında ihracatının bir önceki yıla göre yaklaşık %12 düştüğünü ve ABD'ye yapılan sevkiyatların %16'nın üzerinde gerilediğini düştüğünü açıkladı.
ABD Başkanı Donald Trump dün yaptığı açıklamada, Cumhuriyetçilerin Demokratlarla küçük işletmelere yönelik bir destek paketi üzerinde anlaşmaya "yakın" olduklarını söyledi.
Diğer yandan haftanın ilk işlem gününe petrol fiyatları damgasını vurdu. Koronavirüs salgını ve tecrit uygulamaları dünya ekonomisini felç ederken ve büyümeye hızlı dönüş için kötüye işaret ederken petrol fiyatlarındaki çöküş, küresel çapta yaşanan yoğun aksaklıklara dikkat çekti. Petrol stoklama kapasitesinin neredeyse tamamının kullanılmış olması ile 21 Nisan sonrasında fiziksel teslimata konu olacak Mayıs vade WTI kontratlarında, teslimat istemeyen piyasa oyuncuları bu vadede negatif fiyatların görülmesine sebep oldu. Haziran vadeli brent petrol %8.94 kayıpla $25.57 seviyesinde günü tamamladı. Mayıs vadeli WTI petrol kontratı tarihte ilk kez negatif fiyatlamayla karşı karşıya kaldı ve - $40.32 seviyesine kadar gerileyen petrol, günü -$37.63’ten sonlandırdı.
Ancak sert düşüş yatırımcıları oldukça şaşırttı ve Asya endekslerinin değer kaybetmesine neden oldu. Asya hisse senedi piyasaları önceki seansta zayıf seyreden Wall Street'i izledi. Dow Jones %2.44, S&P 500 %1.79, ve Nasdaq endeksi %1.03 kayıpla kapanırken; Asya tarafında Japonya dışındaki Asya-Pasifik borsalarını izleyen MSCI endeksi %0.45, Şanghay Bileşik endeksi %0.9, CSI300 endeksi %1.18, ve Hang Seng %2.2 değer kaybetti.
Dolar, yatırımcıların kendilerini koronavirüsün yarattığı tahribat konusunda daha kötü haberlere hazırlamaları ve petrol fiyatlarındaki tarihi düşüş sonrası riskten kaçınmalarıyla destek bularak yükseldi. Yatırımcıların güvenli liman olarak dolar tercihi ise, euro ve sterlini aşağı çekti. Dolar endeksi 100.008 seviyesinde %0.05 primli; euro 1.0865 seviyesinde yatay, sterlin ise %1.05 kayıpla 1.2305 seviyesinden işlem görüyor.
LME bakır azalan risk iştahı ile dün günü %0.69 değer kaybetti. Diğer yandan Glencore’un Zambiya’daki faaliyetlerine tekrar başlaması ile artan arz fazlası oluşacağı endişeleri ve ayrıca petrol fiyatlarındaki çöküşün yatırımcı endişelerini iyice arttırmasıyla dolardaki yükseliş sebepleri ile %2.77 kayıpla $5031 seviyesinde bulunuyor.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Geçtiğimiz hafta başlangıcında küresel piyasalar, yeni koronavirüs vakalarının ve koronavirüs nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısındaki artışın yavaşladığı umutlarına rağmen karşmaşık seyirle başladı.
İlk işlem gününde ABD endeksleri %7, Avrupa tarafında ise %3’ten fazla primli kapanışlar görüldü.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın koronavirüs testinin pozitif çıkmasının üzerinden 10 gün geçmesine rağmen semptomlarının devam etmesi nedeniyle hastaneye kaldırıldığı ve yoğun bakıma alındığı açıklandı. ABD başkanı Donald Trump ise önümüzdeki 2 haftanın zor geçeceğini açıklarken İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın koronavirüs semptomlarının devam etmesi nedeniyle hastaneye kaldırıldığı ve yoğun bakıma alındığı açıklandı.
Japonya’da ise Tokyo ve Osaka dahil olmak üzere toplamda 7 bölgede acil durum ilan edilirken hükümet virüsün ekonomik tahribatını azaltmak için yaklaşık 1 trilyon dolarlık teşvik paketi duyurdu.
Hafta ortasına doğru ABD tarafında virüs kaynaklı ölümlü vaka sayılarındaki yüksek artış küresel piyasalarda tedirginlik yaratırken, ABD’de başkanlık yarışında Sanders’ın yarıştan çekilerek yerini Biden’a bırakması da endekslere destek oldu. Haftanın sonuna doğru ise endeksler Fed’den gelen $2.3 trilyon tutarında ek yardım haberi ile desteklenerek yükseldi. ABD tarafında endeksler haftalık bazda Dow Jones %12.67, S&P500 %12.10, Nasdaq %9.44 olmak üzere primli kapandı.
Diğer yandan Avrupa Birliği maliye bakanları ekonominin koronavirüs salgınından toparlanabilmesi için yarım trilyon euro değerindeki yardım paketi üzerinde anlaşmaya vardıklarını açıkladı. Anlaşmada "yenilikçi finansal araçların" konusunun AB üyesi 27 ülkenin devlet başkanı nezdinde ele alınması gerektiği belirtildi. Yani son derece tartışmalı olan Avrupa ülkelerinin tek başlarına değil de ortak şekilde borçlanması konusu başka platformlarda müzakere edilmeye devam edecek.
Dolar Fed'in destek paketi ve enfeksiyonlarında yavaşlama belirtilerinin güvenli liman talebini azaltmasıyla haftayı %1 seviyesinde kayıp ile kapatırken, euro ve sterlin ise haftalık bazda %1.18 ve %1.57 primli olarak sırasıyla 1.0935 ve 1.2452 seviyelerinden kapanışlar gerçekleştirdi.
Ayrıca OPEC ve Rusya'nın da aralarında olduğu birlikte hareket eden ülkeleri oluşturan OPEC+, üretimi Mayıs ayından itibaren günde 10 milyon varil azaltmayı kabul ettiklerini açıkladı. Toplantıya yönelik beklentilerle hafta başından beri oldukça volatil seyreden petrol fiyatları, rekor seviyede arz kesintisi anlaşmasının küresel yakıt talebindeki çöküşü dengelemek için yeterli olup olmayacağına dair şüpheleri ile negatif kapanış gerçekleştirdi. Amerikan petrolü yaklaşık %20, Brent petrol ise %8 kayıp ile haftayı kapattı.
LME bakır ise Şili’deki maden şirketlerinin üretim kesintisine gitmeyi değerlendirdikleri haberleri ile primli başladığı haftayı Fed’den gelen destek haberleri ve artan risk iştahı ile %3.92 primli olarak $5032 seviyesinden kapanış gerçekleştirdi.
Yeni hafta, global piyasaların koronavirüs salgınının ekonomide yaratacağı tahribatla ilgili endişelerle karmaşık seyri ile başladı. Geçtiğimiz haftayı 1974 yılından bu yana en büyük haftalık yükselişle sonlandıran ABD endeksleri, bilanço sezonu öncesinde, 13 Nisan Pazartesi gününü değer kayıpları ile sonlandırdı. Dow Jones %1.39 ve S&P 500 endeksi %1.01 kaybederken Nasdaq endeksi %0.48 primli kapanış gerçekleştirdi.
Asya borsaları ise koronavirüs salgınının zirveye yaklaştığına dair umutlarla yükseldi. Japonya dışındaki Asya-Pasifik borsalarını izleyen MSCI endeksi yatay eksi; Şanghay Bileşik endeksi %1.59, Hang Seng endeksi %0.56, CSI300 endeksi ise %1.93 primli.
Özellikle dikkatle izlenen ve tedirginlik yaratan Çin ihracat rakamlarının koronavirüs salgınından dolayı Mart ayında bir önceki yıla göre %14 daha düşük gelmesi bekleniyordu. Ancak Çin'in yuan cinsindeki ihracatı Mart ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3.5'luk ılımlı bir düşüş gösterirken, ithalatı ise %2.4 arttı. Çin'in dolar cinsindeki ihracatı ise Mart ayında bir önceki yıla göre yüzde 6.6 düşerken, ithalatı %0.9 daraldı.
Sony Financial Holdings ekonomisti Hiroshi Watanabe, "Her ne kadar Fed şimdilik finansal krizle ilgili endişeleri hafifletse de, ekonomi normale dönmekten çok uzak" açıklamasında bulundu.
JPMorgan analistleri yayınladıkları araştırma raporunda, "Salgının zirveye yaklaştığına dair, ya da en azından bazı bölgelerde yavaşladığına dair emareler sonucunda faaliyetler üzerindeki kısıtlamaların ne zaman gevşetileceği konuşulmaya başlandı. Kısa zamanda bir aşı bulunmasının ya da ciddi bir sürü bağışıklığının oluşmasının mümkün olmadığı düşünülürse, ekonomileri yeniden başlatmak çetrefilli olabilir" dedi.
Dolar, geçtiğimiz hafta FED’in açıkladığı ek paket ve Çin ticaret verilerinin piyasaların korktuğundan daha az karamsar bir tablo çizmesi ve koronavirüs kaynaklı ölümlerin yavaşlama işaretleri göstermesi sonucu düşerken dün günü %0.17 değer kaybı ile kapattıktan sonra %0.1 kayıpla 99.246 seviyesinde.
Euro dolar karşısında %0.27 primli olarak 1.0942 seviyesinde, sterlin ise %0.34 primli olarak 1.2550 seviyesinde bulunuyor.
Petrol fiyatları, ABD yetkililerinin ABD'deki kaya petrolü arzında diğer petrol üreticileri tarafından yapılan arz kesintilerini desteklemek için Nisan ayında rekor seviyede bir kesinti yapılacağını açıklamalarıyla bir miktar yükseldi. Fakat petrol fiyatları koronavirüs sebebiyle talebin azaldığı ve stokların hızla dolduğu pazarda dengenin sağlanamaması sebepleri ile kazançlarını geri verdi. Amerikan ham petrolü %1.78 değer kaybı ile $22, brent petrol ise %0.38 kayıp ile $31.62 seviyesinden işlem görüyor.
LME bakır ise Çin ticaret verilerinden ve bazı önemli madenlerdeki üretim kesintilerinin yol açabileceği arz kesintisinden destek bularak $5200 seviyesine kadar yükseldikten sonra %2.34 primli olarak $5150 seviyesinden işlem görüyor.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Geride bıraktığımız hafta Asya borsaları ve petrol fiyatlarının, koronavirüs nedeniyle dünya ekonomilerinin uzunca bir süre durabileceği ve merkez bankalarının eşgüdümlü tedbirlilerine rağmen dünya ekonomisinin tahrip olacağı kaygılarıyla başladı.
JPMorgan ekonomisti Bruce Kasman, "Gerekli sınırlayıcı tedbir politikalarına bağlı olarak küresel pandeminin boyutunun ve yarattığı tahribatın arttığına dair yaptığımız değerlendirmeler sonucu 2020 yılının ilk yarısındaki dünya genelindeki gayrisafi yurtiçi hasıla tahminlerimizi düşürmeye devam ediyoruz" açıklamasında bulunurken, JPMorgan'ın yılın ilk yarısında dünya genelindeki gayrisafi yurtiçi hasıla yıllık bazda %10.5 düşeceğini öngördüklerini açıkladı.
Fakat Çin’den gelen veriler, risk iştahındaki artışı destekledi ve hafta başında endekslerde primli hareketler izlendi. Çin'in resmi imalat PMI verileri Mart ayında 52.0'ye yükselerek Şubat ayındaki rekor dip seviyesi olan 35.7'yi geçerken, tahminler verinin 45.0 gelmesi yönündeydi. Ancak analistler, faaliyetlerinde genişleme ya da daralma olduğunu bildiren şirketlerin net bilançosunu hesaplayan PMI endeksinin gerçek iyileşmeyi olduğundan fazla gösterebileceği konusunda uyarıda bulundular. Çin'de küçük ve orta ölçekli ihracatçı şirketlerin durumu konusundaki gösterge olan özel imalat PMI verisi ise Mart ayında 50.1 ile analist beklentilerinin üstünde açıklandı.
Avrupa’da açıklanan PMI rakamları ise imalat sektöründe daralmanın hızlandığını gösterdi. Euro Bölgesi revize Mart ayı imalat sektörü PMI rakamı 44.5 puan değerini alırken, işsizlik oranı Şubat ayında %7.3 olarak açıklandı.
Hafta ortasında virüsün etkilerinin ABD’de şiddetini arttırması ve ABD Başkanı Donald Trump’ın önümüzdeki iki haftalık sürecin zorlu geçeceğine işaret etmesi ekonomiye ilişkin endişeleri arttırırken, ABD’de ise Mart ayı revize imalat sektörü PMI rakamı 47.8 ile 47.0 tahmininin üzerinde açıklandı. Mart ayı ISM imalat endeksi ise 49.1 ile 44.5 beklentisinin üzerinde gerçekleşti.
Beyaz Saray sağlık uzmanları, Amerikalıların evde kalma kurallarını takip etmemesi halinde 100.000 ile 240.000 arasında insanın hayatını kaybedeceğini öngördüklerini açıklarken; Donald Trump, gazetecilere "Halkımızın önünde zor günler var, şu andan başlayarak ama özellikle bir kaç gün içinde çok korkunç bir kaç hafta bizi bekliyor olacak" dedi. ABD’nin de Covid-19’un etkisi altına giriyor olması ve bunun negatif ekonomik yansımaları risk iştahını azaltmaya devam ediyor. ABD tarafında geçen haftaki bozulmanın devam edip etmediğini görmek amacıyla yakından takip edilen Haftalık İşsizlik Maaşı başvuruları 3.7 milyon beklentisinin üzerinde 6.6 milyon olarak artış gösterdi.
Dolar, güvenli liman pozisyonunun verdiği destek ve koronavirüs kısıtlamaları nedeniyle dünya genelinde uzun yılların en sert ekonomik daralmasının yaşanacağı endişeleriyle yatırımcıların güvenli liman olarak gördükleri dolar ve devlet tahvillerine yönelmeleri ile haftayı primli kapattı.
Diğer yandan ABD Başkanı Trump’ın Suudi Arabistan’la ve Rusya ile görüştüğünü belirterek, 10-15 milyon varillik üretim kesintisine gidileceğini düşündüğünü açıklaması, petrole sert alım getirdi. Amerikan petrolü haftalık bazda %31.75 primli olarak $28.34, brent petrol ise %36.82 primli olarak $34.11 seviyesinden kapattı.
LME bakır ise geçtiğimiz hafta genel olarak Çin verilerinden destek bularak haftalık bazda %0.56 primli olarak $4842 seviyesinden kapanış gerçekleştirdi.
Yeni hafta başlangıcında ise hisse senedi piyasalarına yükseliş hakimdi. Virüs kaynaklı vaka ve ölüm sayısının geçtiğimiz haftaya kıyasla ivme kaybetmesi piyasalar tarafından olumlu algılandı.
ABD’de 3 büyük endeks dün %7 üzerinde primli kapanış gerçekleştirirken, Avrupa tarafında da başlıca endekslerdeki primler %3’ü aştı.
Asya borsalarında da koronavirüs krizinin New York'ta ivme kaybettiğine ve Avrupa'da ise azaldığına dair geçici işaretlerin desteğiyle alıcılı seyir hakimdi. Japonya dışındaki Asya-Pasifik borsalarını izleyen MSCI endeksi %2.77, Şanghay Bileşik endeksi %2.05, Hang Seng %2.12, CSI300 endeksi ise %2.28 değer kazandı.
Diğer yandan Cuma günü 700 bin gerileme ile beklentilerden bile kötü açıklanan tarım dışı istihdam verisi koronavirüs salgınının ABD ve küresel ekonomiye zararının büyüklüğünü gösteriyor.
Donald Trump önümüzdeki 2 haftanın zor geçeceğini açıklarken İtalya’da ise son 3 haftanın en düşük yeni vaka sayısı kayıtlara geçti ve kısa sürede en azından İtalya’da kontrolün sağlanacağı belirtiliyor. İngiltere’de ise Başbakan Boris Johnson dün COVID-19 semptomları kötüleştikten sonra hastaneye kaldırıldı ve ardından yoğun bakıma alındığı açıklandı.
Japonya’da ise Tokyo ve Osaka dahil olmak üzere toplamda 7 bölgede acil durum ilan edilirken hükümet yaklaşık 1 trilyon dolarlık teşvik paketi ile virüsün ekonomik tahribatını azaltmaya çalışıyor.
Petrol fiyatları ise toplanıp toplanmayacağı tartışma konusu olan ve Rusya ile Suudi Arabistan arasındaki petrol savaşını bitirmeyi amaçlayan OPEC toplantısının Perşembe günü yapılacağı açıklanırken, üyelerin üretim kesintisi konusunda anlaşacağına dair haberler haber akışı ile primli. Amerikan petrolü dünkü %8’e varan kaybın ardından %1.8 primli olarak $26.55; brent petrol ise dün %3.11 değer kaybettikten sonra %2.45 primli olarak $33.86 seviyesinde.
LME bakır dün Şili’deki maden şirketlerinin üretim kesintisi beklentisi ile %1.29 değer kazandı. LME bakır bugün ise salgınının ivme kaybetmesi ve artan risk iştahı ile %3.29 primli olarak $5066 seviyesinden işlem görüyor.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Geçtiğimiz hafta koronavirüs salgınına karşı giderek daha fazla sayıda ülkenin tecrit uygulamasının ardından politika yapıcıların aksi yöndeki çabalarına rağmen dünya ekonomisinin büyük ölçekli resesyona gireceği kaygılarıyla satışlarla başladı.
Fed salgın nedeniyle oluşan "büyük aksaklıları gidermek" için hane halkı, küçük işletmeler ve şirketleri desteklemek adına daha önce görülmemiş çeşitlilikte kredi desteği vereceğini belirterek öğrenci kredileri, kredi kartı borçları ve küçük şirketlerin ABD'nin hükümet destekli kredileri için borç verecek ve büyük şirketlerin tahvillerini açıkladı.
ABD senatosundan geçmesi beklenen 1.6 trilyon dolarlık destek paketinin etkisiyle Salı günü risk iştahında artış görüldü ve MSCI dünya borsalar endeksi %8.39 ile sert yükselerek küresel finansal krizin yaşandığı Ekim 2008'den bu yana en büyük günlük kazanımını elde etti. Çarşamba günü ise Kongre ve Beyaz Saray’ın 2 trilyon USD’lik ekonomik destek paketinin ardından, Almanya’dan da benzer bir açıklama gelmesi Avrupa ve ABD endekslerindeki yükselişi destekledi.
Gazetecilerin sorularını yanıtlayan ABD Başkanı Donald Trump teklifi masasına ulaştığı anda imzalayacağını söylerken, ABD tarihinin en büyük yardım paketi olabilecek teklifte koronavirüs nedeniyle ağır şekilde etkilenen sektörlere $500 milyar tutarında fon ayırırken milyonlarca ABD'li aileye $3,000 yardım yapılacak.
Perşembe günü ise 2 trilyon dolarlık koronavirüs destek paketi açıklaması ve Fed emsali görülmemiş bir adım olan kurumsal krediler için doğrudan destek açıklamaları endeksleri destekledi. Ancak yatırımcılar alınan tüm önlemlerin ekonomileri desteklemeye yeterli olup olmayacağı konusunda hala endişeliler.
Koronavirüs salgınını sınırlamak için alınan önlemlerin ABD'de ekonomiyi durma noktasına getirmesi ve toplu işten çıkarmalara yol açması nedeniyle ABD'de işsizlik maaşı başvuruları, geçen hafta 3.28 milyona yükselerek rekor kırdı. Daha önce 1982 yılında 695.000 kişi ile rekor kıran işsizlik maaş başvuruları önceki hafta 282.000 kişi olmuştu.
Dolar endeksi, ABD tarafında açıklanan destek paketlerinin etkisi ile %4.33 değer kaybı ile haftayı kapattı. Dolar endeksindeki düşüşe paralel olarak euro haftalık bazda %4.17, sterlin ise %7 değer kazandı.
Petrol fiyatları ise günlük petrol talebinin 15-20 milyon varil dolayında düşüş gösterdiğine dair haber akışı ile haftalık bazda değer kaybederken, haftalık kayıplar Amerikan petrolünde %4.10, brent petrolde ise %7.60 seviyesinde gerçekleşti.
LME bakır merkez bankalarının destek paketleri ve açıklanan paketler ile risk iştahındaki artışın desteği ile $4675 seviyesinden başladığı haftayı %2.45 primli olarak $4815 seviyesinden kapattı.
Piyasalar yeni haftaya Asya borsaları ve petrol fiyatlarındaki, koronavirüs nedeniyle dünya ekonomilerinin uzunca bir süre durabileceği ve merkez bankalarının eşgüdümlü tedbirlilerine rağmen dünya ekonomisinin tahrip olacağı kaygılarıyla gerileme ile başladı.
Ancak ABD piyasaları hızlanan aşı çalışmaları ile yönünü yukarı çevirirken, Dow Jones %3.19, S&P 500 %3.35 Nasdaq endeksi ise %3.62 primli kapanış gerçekleştirdi.
Avrupa tarafında İspanya hariç diğer ana endekslerde %1-2 aralığında primli kapanışlar görüldü.
Asya borsaları ise dünya genelindeki diğer ülkelerin üretim faaliyetleri durmuş olmasına rağmen Çin'den gelen fabrika verilerinin faaliyetlerde toparlanma umudunu oluşturmasıyla tedirginlik içinde hafif yükseldi.
Çin'in resmi imalat PMI verileri Mart ayında 52.0'ye yükselerek Şubat ayındaki rekor dip seviyesi olan 35.7'yi geçerken, tahminler verinin 45.0 gelmesi yönündeydi. Ancak analistler, faaliyetlerinde genişleme ya da daralma olduğunu bildiren şirketlerin net bilançosunu hesaplayan PMI endeksinin gerçek iyileşmeyi olduğundan fazla gösterebileceği konusunda uyarıda bulundular. Eğer bir şirket zorunlu iş durdurmadan sonra faaliyetlerine yeniden başlamışsa, endeks faaliyetin genel düzeyi hakkında fazla bir şey söylemeden bunu genişleme olarak gösterebiliyor.
JPMorgan ekonomisti Bruce Kasman, "Gerekli sınırlayıcı tedbir politikalarına bağlı olarak küresel pandeminin boyutunun ve yarattığı tahribatın arttığına dair yaptığımız değerlendirmeler sonucu 2020 yılının ilk yarısındaki dünya genelindeki gayrisafi yurt içi hasıla tahminlerimizi düşürmeye devam ediyoruz" dedi. JPMorgan'ın tahminine göre yılın ilk yarısında dünya genelindeki gayrisafi yurt içi hasıla yıllık bazda %10.5 düşecek.
Çin ise dün ana repo oranında yaptığı 20 baz puanlık indirimle canlandırma politikalarına ilave bir katkıda bulundu.
Dolar endeksi ise bugün %0.11 primli olarak 99.288 seviyesine yükselirken euro %0.5 değer kaybı ile 1.0990, sterlin ise %0.27 primli olarak 1.2448 seviyesinde.
Petrol fiyatları ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in enerji piyasalarını istikrara kavuşturmak için anlaşmaları sonrası göstergelerin 18 yıllık en düşük seviyelerinden yükselişe geçmesiyle toparlanmaya başladı. Amerikan petrolü %6.60 değer kaybettiği günün ardından haber akışının etkisi ile %2.89 primli olarak $20.67 seviyesinden işlem görüyor.
LME bakır ise dün uzun süredir devam eden salgının global resesyona sebep olabileceği endişeleri ile %1.15 değer kaybederek $4758 seviyesinden kapanış gerçekleştirdi. LME bakır bugün ise Çin verileri ile desteklenerek %3.05 primli olarak $4901 seviyesinde bulunuyor.
Makro veri tarafında bu hafta genel olarak ABD imalat PMI verileri öne çıkarken, ABD tarafında ticaret verileri ile tüketici güveni endeksi ve haftalık işsizlik başvuruları takip edilecek.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Küresel hisse senedi piyasaları koronavirüsün ekonomiye etkisi nedeniyle geçtiğimiz haftaya Fed'in yeni bir olağanüstü faiz indirimine gitmesiyle başladı.
Fed Pazar günü (15 Mart) gece yarısı aldığı kararla koronavirüsün etkileriyle mücadele için faizi neredeyse sıfıra indirirken (%0-0.25 aralığı) en az 700 milyar dolar tahvil alımı yapacağını bildirdi. Diğer merkez bankaları ise bankalara ucuz likidite sağlayacaklarını açıkladı.
Finansal piyasaları kontrol altına alabilmek adına major ekonomilerden ve özellikle FED ve ABD’den salgını önleme paketleri hazırlanırken Covid-19 vakalarında artış hızı ise risk iştahının kapanmasına yol açtı. Hisse senetleri, tahvil, altın ve emtia fiyatları dünyanın neredeyse her ülkesinin koronavirüs salgınını sınırlama ve ekonomiyi desteklemeye çabalarına rağmen geriledi.
Avrupa ve ABD'de hız kazanan koronavirüs salgını seyahat engelleri ve restoranların kapatılması gibi iş faaliyetlerini sınırlayıcı önlemler alınmasını gerektirirken ekonomiyi de zayıf düşürdü.
Merkez bankaları ortak adım atarak salgının ekonomiyi yavaşlatıcı etkilerini hafifletmeyi amaçlasa da yatırımcılardaki panik hali giderek arttı. Söz konusu olağanüstü tedbirler en son 2008-2009 finansal krizi sırasında görülmüştü.
Japonya merkez bankası varlık alımlarını arttıracağını belirtirken, Avustralya, Kanada ve Yeni Zelanda da koronavirüsün ekonomik etkisini azaltmak için yeni önlemler açıkladı.
Çin’de Ocak ve Şubat ayında perakende satışlar yıllık bazda %20,5 oranında geriledi.
ABD yaptığı açıklamada, Avrupa’nın ardından İngiltere ve İrlanda’dan ülkeye girişleri de kapattığını belirtti. 13 Mart’ta ilan edilen ulusal acil durumun ardından ABD’de virüsü önlemeye yönelik kısıtlamalar da arttı. ABD Başkanı Donald Trump’ın genel karantina uygulaması planlamadıklarını ve virüs ile mücadelenin yaz ortasına kadar devam edebileceğini söylemesi ABD endekslerindeki satışları hızlandırdı.
Finansal piyasalar Pazartesi günü S&P 500 endeksinin %12 düşüş ile 30 yıl önceki "Kara Pazartesi" gününden beri olan en kötü gününü yaşamasıyla çöküntü yaşadı.
ABD hükümetinin salgın ile zayıflayan ekonomiyi desteklemek adına, 1.2 trilyon dolarlık kurtarma paketi üzerinde çalıştığı haberlerinin ardından Salı günü endekslere güçlü alım geldi.
Çarşamba günü majör Avrupa ve ABD endekslerinde COVID-19’un salgın haline dönmesiyle birlikte hisse senedi piyasalarında tarihi satışlar yaşanmaya devam etti.
19 Mart Perşembe günü ABD piyasaları, toparlanan petrol fiyatları ve merkez bankalarının destek programlarıyla yönünü yukarı çevirdi.
Haftanın son işlem gününde hisse senedi piyasalarına karışık seyir hakimdi. Avrupa’da endekslerde pozitif kapanış görülürken, ABD endeksleri güne artıda başlasa da virüsün ekonomik etkilerine yönelik artan endişeler endekslerde satışa yol açtı.
Tokyo'daki State Street Bank forex uzmanı Kazushige Kaida, "Likidite düne kıyasla çok daha kötü durumda. Altın bile çok ciddi bir miktarda satıldı. Böyle bir durumu daha önce hiç görmemiştim. Bu kriz, 2000'deki teknoloji balonunun patlamasından ya da 1998'deki uzun dönem sermaye yönetimi (LTCM) krizinden bile daha akıl almaz bir durumda" dedi.
Dolar, Fed'in tekrar olağanüstü faiz indirimine gitmesi ve diğer büyük merkez bankalarının piyasaya ek likidite sağlayarak dolar kıtlığını hafifletmek için adımlar atmasından sonra hafta başında birçok para birimi karşısında değer kaybetti.
Ancak Avrupa, ABD ve Avustralya merkez bankalarının aldığı olağanüstü tedbirlere rağmen yatırımcılar tüm yatırım araçlarından kaçarak nakite geçmeye devam etmesi ile dolar, hafta sonuna doğru neredeyse her para birimi karşısında değer kazandı ve haftanın tek kazananı oldu.
Dolar endeksi 102.992 ile Ocak 2017’den bu yana en yüksek seviyeyi test etti. EUR/USD’de 1.15 seviyesinden başlayan satışlar geride bıraktığımız haftada artarak devam etti, parite 1.0636’ya kadar geriledi. Almanya’da açıklanan ZEW araştırma sonuçlarında önümüzdeki döneme dair oluşan oldukça zayıf beklenti de euro’daki satışları hızlandırdı. ECB Çarşamba günü 750 milyar euro, tutarında tahvil alma taahhüdünde bulundu. ECB’nin yardım paketi açıklaması sonrası euro da satışlar devam etti.
Petrol fiyatları Fed'in yaptığı acil faiz indirimlerinin koronavirüs salgını dolayısıyla paniğe kapılan küresel piyasaları sakinleştirememesinin ardından kayıplarını arttırdı. Petrol fiyatlarının üzerinde hem arz hem de talep kaynaklı sert baskılar bulunuyor. Küresel salgının yarattığı endişelerden dolayı petrol alımları düşmeye devam etti. Çarşamba günü Petrol tarafında son 18 yılın en düşük seviyesi sonrası -24% kayıp görüldü. Dünyanın en büyük petrol ihracatçısı S.Arabistan’ın Mayıs ayı itibariyle günlük petrol arzını on milyon varile çıkaracağını açıklaması ve petrol fiyatlarına dair aşağı yönlü revize edilen beklentiler satışların devamına neden oldu. Suudi Arabistan ile Rusya arasındaki anlaşmazlığa uygun bir zamanda müdahale edeceği açıklamasıyla birlikte petrol Perşembe günü kayıplarının bir kısmını geri alsa da haftayı %20 kayıpla kapattı.
Asya borsaları, koronavirüs salgını endişelerinin, kapsamlı politika desteğinin salgın nedeniyle ekonomide oluşan tahribatı telafi edebileceği umutlarını gölgede bırakmasıyla geriledi.
LME metalleri hafta başındaki kayıplarının ardından Çarşamba günü ABD’den daha fazla teşvik paketi geleceği beklentileri ve madencilerin üretimde kesintiye gitmelerinden destekle yükseldi. Ancak artan endişelerle LME bakır Perşembe günü %8’den fazla gerileyerek $4371 ile 4 yılın en düşük seviyesine geriledi. LME bakır %13.82 ile Euro Bölgesi borç krizinden (Eylül 2011) bu yana en büyük haftalık düşüşünü kaydetti.
Haftanın ilk işlem gününde hisse senedi piyasaları satış baskısı altında işlem gününü tamamladı.
Fed dün koronavirüs nedeniyle oluşan "büyük aksaklıları gidermek" için hane halkı, küçük işletmeler ve şirketleri desteklemek adına daha önce görülmemiş çeşitlilikte kredi desteği vereceğini belirterek yeni ekonomik programlar açıkladı. Fed bu programlarla öğrenci kredileri, kredi kartı borçları ve küçük şirketlerin ABD'nin hükümet destekli kredileri için borç verecek ve büyük şirketlerin tahvillerini alacak.
Fed’in çok yüksek miktarda dolar fonlaması sözü vermesi her ne kadar koronavirüsün yarattığı ekonomik tahribatı hemen azaltmasa da finansal piyasalardaki gerilimi nispeten yatıştırdı. Wall Street bu adımdan etkilenmemiş görünürken Asya borsaları yatırımcıları adımdan destek buldu.
Dün ABD’de Dow Jones %3.04, S&P 500 %2.93 ve Nasdaq endeksi %0.27 kayıp ile kapanış gerçekleştirirken; başlıca Avrupa endeksleri ise günü %2’den büyük kayıplar ile sonlandırdı.
Asya tarafında ise çökük durumda olan Güney Kore borsası Güney Kore hükümetinin planladığı ekonomik kurtarma paketinin boyutunu iki katına çıkarak 100 trilyon won'a (80 milyar dolar) yükseltmesinin ardından %8.60 yükseldi. Diğer yandan Şanghay Bileşik endeksi %2.34, Hang Seng %4.46, CSI300 endeksi ise %2.69 primli kapandı.
Makro veri tarafında dün ABD tarafında Şubat ayı Chicago Fed Ulusal aktivite endeksi, 0.35 düşüş beklentisine karşı 0.16 artış açıklaması gerçekleşti. Avrupa tarafında da Mart ayı tüketici güveni verisi -13 beklentisinin üzerinde -11.6 olarak açıklandı. Bugün ise ABD İmalat PMI Mart'ta 50.7'den 49.2'ye gerileyerek son 127 ayın en düşük seviyesini gördü. ABD ekonomisinin üçte ikisini oluşturan hizmetler sektörü alt endeksi 49.4'ten 39.1'e düşerek tüm zamanların en düşük seviyesine geriledi.
Fed'in çok fazla miktarda ihtiyaç duyulan dolar likiditesini sağlamak için tüm imkanlarını seferber etmesinin ardından dolar endeksi dün %0.32 bu sabah da %0.67 kayıp ile 101.796 seviyelerinde. Euro ise dolar endeksine paralel olarak dün %0.25 ve bugün %0.49 primli olarak 1.0775 seviyesinden işlem görüyor.
Sterlin İngiltere’den gelen GDP’nin virüs nedeniyle %10’a yakın gerileyeceği haberleri ile dünkü %0.80 değer kaybından sonra bu sabah %1.52 primli olarak 1.1724 seviyesinde.
Petrol fiyatları ABD'nin yakında 2 trilyon dolar değerinde koronavirüs yardım paketi üzerinde anlaşmaya varacağı umutlarından destek bularak yükseldi. Brent ham petrolü %3 primli olarak $27.84, Amerikan petrolü ise %0.51 primli olarak $23.48 seviyelerinde bulunuyor.
LME bakır koronavirüs nedeniyle global ekonomik büyümeye dair duyulan endişelerle dün günü %0.26 kayıp ile kapattıktan sonra bugün ABD tarafından gelen destek haberleri ile %6.76 primli olarak $4912 seviyesinden işlem görüyor.
Makro veri tarafında ABD’de açıklanacak dayanıklı mal siparişleri, GSYİH, kişisel gelirler ve Mich. Tüketici güven endeksi izlenecek.
Ayrıca 26 Mart’ta BoE toplantısı takip edilecek.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Geride bıraktığımız hafta piyasaların gündemine koronavirüs hakim olmaya devam ederken, Suudi Arabistan’ın diğer büyük ihracatçı Rusya ile olan üretim kısıntısı anlaşması üzerinde uzlaşamamasının ardından üretim artırmayı planladığını bildirmesi haftaya damgasını vurdu.
Brent petrolde haftalık bazda %25.23, Amerikan petrolünde ise %23.13 değer kaybı görüldü. Suudi Arabistan ve Rusya arasındaki petrol gerginliği zaten bir süredir panik satışlarına sebep olan koronavirüs salgınıyla birleşince piyasadaki satış baskısını arttırdı.
ABD'nin 10 yıllık hazine tahvil getirisi iki kattan fazla artışla %0.70'e yükselirken büyük endekslerin tamamında değer kaybı görüldü. Haftalık bazda ABD tarafında S&P 500 endeksi %8.79, Dow Jones %10.56, Nasdaq endeksi ise %6.27 değer kaybetti.
Asya tarafında ise, haftalık bazda, Şanghay Bileşik endeksi %4.85, Hang Seng %8.08, CSI300 endeksi ise %5.88 kayıp izlendi.
Perşembe günü ABD Başkanı Trump’ın açıklamaları ve Dünya Sağlık Örgütü yaptığı açıklamada koronavirüs salgınını küresel pandemi ilan etmesi de piyasalardaki olumsuz havayı destekledi. Trump, yaptığı açıklamada ABD'nin Birleşik Krallık haricindeki Avrupa ülkelerinden ABD'ye yapılan tüm seyahatleri Cuma gününden itibaren 30 gün süreyle askıya aldığını duyurdu.
Perşembe günü Avrupa Merkez Bankası politika faizini 0% bırakıp değişikliğe gitmezken faiz indirimi yerine 120 miyar euroluk tahvil alımı ve bankalara daha uygun kredi sağlamaya yönelik teşvik paketi ile destek vereceğini açıkladı.
LME bakır, hızla yayılan koronavirüs salgını ve salgın sebebi ile yaşanabilecek olan küresel durgunluk ve talep endişeleri ile Cuma günü $5319.50 seviyesine kadar gerileyerek haftalık bazda %3.14 kayıp ile $5453.50 seviyesinden kapanış gerçekleştirdi.
Piyasalar yeni haftaya Fed'in yeni bir olağanüstü faiz indirimine gitmesi ve kredi piyasasındaki tıkanıklığı gidermek için büyük merkez bankalarının düşük maliyetli dolar likidite dağıtma kararı başladı.
Fed gece yarısı aldığı kararla koronavirüsün etkileriyle mücadele için faizi neredeyse sıfıra indirirken en az 700 milyar dolar tahvil alımı yapacağını bildirdi. En son 2008-2009 finansal krizi sırasında görülen bu olağanüstü tedbirlere rağmen S&P 500 vadeli kontratları %4.77 ile taban seviyede bulunuyor.
Avrupa ve ABD'de hız kazanan koronavirüs salgını seyahat engelleri ve restoranların kapatılması gibi iş faaliyetlerini sınırlayıcı önlemler alınmasını gerektirirken ekonomiyi de zayıf düşürdü. Merkez bankaları ortak adım atarak salgının ekonomiyi yavaşlatıcı etkilerini hafifletmeyi amaçlıyorlar ancak yatırımcılardaki panik hali kaybolmuş değil.
Çin'de yayımlanan sanayi üretimi verisi salgının ekonomiyi ne ölçekte etkilediğini ortaya koydu. Çin'in sanayi üretimi salgının ülkede yayıldığı Ocak-Şubat döneminde %13.5 gerileyerek 30 yılın en keskin daralmasını kaydederken, perakende satışlar da %20.5 daraldı.
Başkanı Donald Trump’ın genel karantina uygulaması planlamadıklarını ve virüs ile mücadelenin yaz ortasına kadar devam edebileceğini açıkladı. Açıklamanın ardından ABD tarafında 3 büyük endeks günü %11.98 ile %12.94 arasında kayıp ile sonlandırdı.
Koronavirüs salgını ve küresel ekonomik endişeler ile Wall Street'in en kötü günlük performanslarından birini yaşamasının ardından Asya borsaları negatif kapanış gerçekleştirdi. Japonya dışındaki Asya-Pasifik borsalarını izleyen MSCI endeksi %6.12, Şanghay Bileşik endeksi %0.34 değer kaybederken Hang Seng ise %0.87 primli olarak pozitif ayrıştı.
Diğer yandan ABD’de perakende satışlar verisi +%0.2 beklentisine karşın -%0.5, sanayi üretimi +%0.4 beklentisine karşın +%0.6, kapasite kullanım oranı ise %77.1 beklentisine karşın %77 olarak açıklandı. Veri akışı ile Dolar endeksi %1.42 primli olarak 99.466 seviyesine yükseldi. Euro ve sterlin ise dolar endeksine paralel olarak aynı saatlerde %1.85 ve %1.41 değer kaybı ile sırasıyla 1.0975 ve 1.2095 seviyelerinden işlem görüyor.
LME bakır ise dün %3.09 değer kaybı ile kapanış yaptıktan sonra bugün güçlenen dolar, artan stoklar ve talep endişeleri ile Kasım 2016’dan beri en düşük seviyesi olan $5140 seviyesine kadar geriledikten sonra %2 değer kaybı ile $5180 seviyesinde bulunuyor.
Makro veri tarafında bu hafta Euro bölgesi TÜFE verisi, ABD tarafında ise işsizlik maaş başvuruları, Philadelphia Fed endeksi, ikinci el konut satışları verileri takip edilecek.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Geride bıraktığımız hafta piyasaların gündemine koronavirüs hakim olmaya devam ederken, Fed’in sürpriz faiz indirimi haftaya damgasını vurdu.
ABD Merkez Bankası (Fed) ülke ekonomisini koronavirüs salgınının etkisinden korumak için Çarşamba günü politika faizini 50 baz puan indirerek %1-%1.25 aralığına indirdi. 2008 krizinden bu yana ilk kez iki FOMC toplantısı arasında faiz indirimine giden Fed, 50 baz puanlık indirim ile gösterge faiz bandını %1.25-%1.00 seviyesine çekmiş oldu.
Dolar endeksi faiz indiriminin etkisiyle sert satışlar ile karşılaştı. Karar sonrası hisse senedi piyasaları önce alıma geçtiyse de arz şokuna karşı Fed’in adımlarının etkisiz kalacağı endişesi ile yükseliş baskılandı.
Çin’den gelen özel sektör hizmet PMI verisi 26.5 olarak gerçekleşti. Önceki 58.8 beklenti ise 48’di.
Asya borsaları Fed'in olağanüstü toplanarak faiz indirim kararı almasının ardından yükseldi.
Karantinaların genişletilmesi ve İngiltere’de virüs kaynaklı ilk ölümün gerçekleşmesi merkez bankalarının hamlelerini geri plana attı. Koronavirüs nedeniyle Çin’de üretimde yaşanan aksamalar ve zayıf talep bakırı baskılamaya devam etti. LME bakır, faiz indirim kararının koronavirüs salgınının ekonomiyi yavaşlatacağı endişelerini güçlendirmesiyle önemli bir yükseliş kaydedemedi.
Piyasalar yeni haftaya petroldeki %30’luk düşüşle başladı. Bir süredir panik satışlarına sebep olan Corona virüs salgınıyla birlikte Suudi Arabistan ve Rusya gerginliği de piyasalardaki satışın dozunu arttırdı. Üretim kesintisi konusunda anlaşamayan OPEC ve Rusya arasındaki ilişki hafta sonu Suudi Arabistan’ın fiyat indirimi yapmasıyla gerildi. Petrol fiyatlarının %30 civarında değer kaybıyla açılış yapması sonrası hisse endekslerinde de sert satışlar görüldü.
S&P 500 endeksi dün %7.6, Dow Jones %7.79, Nasdaq ise %7.29 düşüş göstermişti. Dow Jones endeksi Ocak 2019’dan bu yana en düşük, S&P 500 endeksi Haziran 2019’dan bu yana en düşük ve Nasdaq Ekim 2019’dan bu yana en düşük seviyeye geriledi. Avrupa’da ana endekslerde %8 civarında kayıplar görüldü.
Küresel borsalar petroldeki sert düşüşün ve koronavirüs salgınının ekonomide tahribat yaratacağı endişelerinin etkisiyle riskli piyasalardan çıkarak tahvil piyasasına sığında. Dün ABD'nin 30 yıl vadeli tahvilinin faizi %1'in altına, 10 yıllık tahvilinin faizi ise ilk defa %0.5'in altına indi.
Bu sabah, Asya borsaları ve tahvil getirileri, küresel merkez bankalarının ve hükümetlerin koordineli bir şekilde ekonomiye destek verecekleri spekülasyonlarının panik satış baskısını yatıştırmasıyla, tarihi dip seviyelerinden yükseldi.
ABD'nin 10 yıllık hazine tahvil getirisi iki kattan fazla artışla %0.70'e yükseldi, petrol fiyatları ise %7'den fazla yükselerek, piyasalara destek umudu verdi.
Trump günün ilerleyen saatlerde önerilen önlemleri açıklamak için basın toplantısı planlıyor ve işlemciler, Hazine Bakanı Steve Mnuchin'in radikal adımlar için bastırdığı söylentileri bildirdi.
S&P 500 endeksinin vadeli kontratlarının ilk işlemlerdeki düşüşün ardından %3 yükselmesi yatırımcılara cesaret verdi.
LME bakır dün $5433 ile Aralık 2016’dan bu yana en düşük seviyeye geriledikten sonra günü %1.88 kayıpla $5524 seviyesinden kapattı. LME bakır düşük seviyelerden gelen alımların ve panik havasının geçmesinin etkisiyle %0.81 primle $5569 seviyesinden işlem görüyor.
Dolar endeksi %0.97 primle 95.819 seviyesinden işlem görürken, euro dolar karşısında %0.72 kayıpla 1.1365’ten işlem görmeye devam ediyor. Euro dün dolar karşısında 1.1492 ile Ocak 2019’dan bu yana en yüksek seviyeyi test etmişti.
Piyasada Perşembe günü gerçekleşecek ECB toplantısı bekleniyor.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Dünya borsaları koronavirüsün küresel ölçekte bir salgın haline geldiği ve dünya ekonomisinin bu nedenle resesyona gireceği kaygılarıyla yatırımcıların riskli varlıklardan çıkmasıyla birlikte 2008 yılındaki finansal krizden bu yana en kötü haftayı geride bıraktı.
Koronavirüs endişesiyle ABD, Asya ve Avrupa borsalarında izlenen sert satışların yanı sıra artan jeopolitik gerilimler nedeniyle Türkiye’de kötü bir hafta geride kaldı. S&P 500 endeksi %11 haftalık düşüşle 2008 yılından bu yana en sert geri çekilmeyi yaşadı.
Riskli varlıklardan kaçan yatırımcıların güvenli limanlara sığınmasıyla, güvenli varlıklar yükseldi. ABD Hazine tahvillerine olan talep tahvil getirilerini tarihi dip seviyelere çekti.
Dünyanın geri kalanındaki vaka sayısının salgının başlangıç noktası Çin'deki vaka sayısını aşmasının ardından salgının birkaç ay içinde ortadan kalkacağı ve ekonominin normale döneceği beklentileri ortadan kalktı. Salgının küresel ekonomiye oluşturduğu tehdit nedeniyle yatırımcılar Fed'in gelecek aydan itibaren faiz indireceği beklentisini hızla kuvvetlendi.
Dolar endeksi ABD'de faiz indirimi beklentilerinin kuvvetlenmesiyle değer kaybetti. Euro, Almanya maliye bakanlığının zayıflayan ekonomisini desteklemek için mali harcama kısıtlamalarını gevşetmeyi düşündüğü haberinin ardından yükseldi. Sterlin, İngiltere'nin Avrupa Birliği ile ticaret görüşmelerinin durması ve yüksek mali harcama beklentilerini azaltması endişesiyle geriledi.
LME bakır artan endişelerle Cuma günü $5533 ile 3 Şubat’tan ($5527) bu yana gördüğü en düşük seviyeyi test etti. Haftayı %3 kayıpla kapatan LME bakır’ın $5525’in kırılması halinde Mayıs 2017’de gördüğü $5463 seviyesi gündeme gelecek.
Virüsün ekonomik verilere etkisinin ilk görüleceği veri olan Çin Şubat imalat PMI'ı 50'den 35.7'ye düştü (beklenti 45). Bazı kaynaklar Çin’de hükümetin çalışanları işe döndürmeye başladığını ve bunun yeniden virüsün yayılmasına neden olabileceğini paylaşıyor. Çin'in tam kapasiteye dönmesinin bir kaç hafta hatta tüm Mart ayını alması bekleniyor. İyimser bir tahminle piyasada Mayıs ortası-Haziran ayında normalleşme bekleniyor. Çin’de ihracat bedelleri 6 ay, ticari alacaklar ise 4 ay vade ile dönüyor. Pek çok şirket 6 haftadır faaliyette değil ve benzer şekilde ücretler de ödenmiyor. Bu borç ve faiz ödemelerinin yüksek olduğu Çin'de ciddi bir nakit sıkışıklığı (dolar azlığına ek olarak) demek. Dolayısıyla PBOC’nin çok daha aktif olması bekleniyor. Çin'de büyüme, koronavirüsün ekonomide aksamalara yol açmasının ardından geçen yıl üç yılın en düşük seviyesi olan %6.1'in de altına inecek gibi görünüyor. Ayrıca Euro bölgesi ve Japonya da resesyonun eşiğinde.
Asya borsaları, dünyanın başlıca merkez bankalarının koronavirüs salgınının ekonomiye olan etkilerini ortadan kaldırmak için eşgüdümlü politikalar izleyeceği umutlarıyla yeni haftaya primli başladı. ABD'den Japonya ve Avustralya'ya kadar birçok merkez bankası açıklamada bulundu.
Şubat ayını %8-10 civarı kayıpla sonlandıran Avrupa ve ABD endeksleri, hafta sonu Çin’den gelen zayıf PMI verilerine karşın bu haftaya merkez bankalarından destek geleceği beklentisiyle toparlanmayla başladı. Avrupa kapanışına doğru gelen, bugün için G7 maliye bakanları ile merkez bankası başkanlarının virüsün ekonomiye etkileriyle ilgili olarak bir telekonferans planladığı haberi piyasalara moral verdi. 3 büyük ABD endeksi günü yaklaşık %5 primle kapatarak geçen haftaki kayıplarının bir kısmını geri aldı.
Almanya İmalat PMI, Şubat ayında 47.8 beklentisinin hemen üzerinde 48 olarak açıklandı. Euro Bölgesine ait veri de 49.1 olan beklentiye paralel 49.2 oldu. İngiltere’de 51.9 beklenen veri, 51.7 ile beklentinin altında kaldı. ABD’de, Şubat ayında İmalat PMI 50.7 ile 50.8 beklentisine oldukça yaklaştı. ISM İmalat 50.1 ile 50.5 olan beklentinin altında kaldı. Cumartesi günü Çin’de Şubat ayı için İmalat PMI, 45 olan beklentinin oldukça altında, 35.7 seviyesine gerileyerek 2008 krizinin bile altında açıklanmış oldu. İmalat dışı PMI ise 50.5 beklentiye karşın 29.6 olarak açıklandı.
Almanya’nın piyasayı desteklemek adına açıklaması beklenen yardım Almanya’nın piyasayı desteklemek adına açıklaması beklenen yardım paketinin yanı sıra, Fed’in de piyasayı desteklemek adına faiz indirimine gideceği beklentisi Euro’yu desteklerken, Euro ile fonlanan carry pozisyonlardan çıkışlar da Euro’yu yukarı çekti. Dün güne 1.10 seviyesinde başlayan parite gün genelinde alım görerek 1.1185’e kadar yükseldikten sonra kapanışı 1.1150 seviyesinde yaptı. Bugün ise 1.11 seviyesi etrafında işlem görmeye devam ediyor.
Asya borsaları ve petrol G7 konferans görüşmesi öncesinde dünya genelindeki politika yapıcıların ekonomiyi koronavirüsün etkilerinden korumak için harekete geçecekleri konusundaki artan spekülasyonlardan dolayı bu sabah yükseldi.
G7 ülkelerinin finans bakanlarının bugün TSİ 1500'te başlayan konferans görüşmesinde, koronavirüsün neden olduğu aşağı yönlü riskle mücadele etmek için tüm uygun araçları kullanma taahhüdünde bulundu. Hem FED Başkanı Powell, hem de ECB Başkanı Lagarde yakın zamanda harekete geçecekleri konusunda sinyal vermişlerdi. Ancak ECB'nin politika faizinin %0 olması ve FED'in faiz oranı aralığının ise %1.5 ile %1.75 aralığında olması, FED'e daha fazla manevra alanı sağlıyor.
Piyasalar genelindeki pozitif havanın desteği ile dün günü %2.4 primle kapatan LME bakır bugün erken saatlerde $5780’e kadar yükselse de virüs vakalarında artışın baskısıyla %1 kayıpla $5700 seviyesi etrafında işlem görmeye devam ediyor.
Haftanın geri kalanında ABD’de açıklanacak tarım dışı istihdam verisini izleyeceğiz.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Asya borsaları, Apple'ın koronavirüs salgınından dolayı üretimin yavaşladığını ve Çin'deki talebin zayıfladığını, buna bağlı olarak Mart'taki çeyreklik bilançolarda ciro hedefini tutturamayacağını açıklamasının ardından geçtiğimiz haftaya satışlar ile başlasa da, Çin’in virüsün olası ekonomik etkilerine karşı piyasayı destekleyici adımlar atmasından destek bulan endeksler haftanın geri kalanında yükseldi. Çin endeksleri ise diğer Asya endekslerine göre daha sert yükseliş kaydetti. Çin, geçtiğimiz hafta gösterge borç verme faizini beklendiği gibi aşağı çekti.
Beklentilerin oldukça altında açıklanan Alman ekonomik eğilim verileri, yatırımcı güveninde sert bir düşüşe yol açarken, Almanya'nın ekonomik görünümüne karşı artan kötümserliği de şiddetlendirdi. Avrupa'nın en büyük ekonomisi olan Almanya'nın bu ay açıklanan imalat ve gayri safi yurtiçi hasıla verilerinin de zayıf olması, Euro bölgesinin harici şoklara tahmin edilenden daha dayanıksız olduğunu gösterdi.
Avrupa Merkez Bankası’nın enflasyon hedefini yakalamada sorun yaşayacağını ve faiz artış sürecinin uzayacağını düşünen piyasalar fonlama para birimi olarak öne çıkan Euro üzerindeki baskıyı arttırdı. Euro, Euro zone ve ABD arasındaki ayrışan ekonomik görünümden dolayı 1.08 dolarlık önemli destek seviyesini kırdı. Euro, 20 Şubat’ta dolar karşısında 1.077’e kadar gerileyerek Nisan 2017’den bu yana en düşük seviyeyi test etti. Euronun dolar karşısında yıl başından bu yana kaydettiği kayıplar, ABD ve Avrupa ekonomisinin negatif ayrıştığına işaret eden verilerin etkisiyle %3.7'yi buldu.
Çin’in korona virüsünden kaynaklı ekonomik hasara azaltmak adına faiz oranlarını düşürmesinin ardından endüstriyel metal talebine dair endişelerin azalmasıyla LME bakır geçtiğimiz haftanın ilk işlem gününde $5828.5 ile 3 haftanın zirvesini (27/01) test etse de haftanın geri kalanında kazançlarını koruyamadı. Apple Inc’in koronavirüsünün, dünyanın en büyük bakır tüketicisi olan Çin’in ekonomik faaliyetleri üzerindeki etkisine yaptığı vurgunun ardından LME bakır geriledi.
Dünyanın ikinci büyük ekonomisi olan Çin ise koronavirüs salgınını önlemek için başlattığı katı seyahat sınırlamaları nedeniyle durmaya başlayan imalat tesislerini tekrar devreye almakta zorlanıyor.
Çin imalat sektöründeki duruşların sonucu olarak Şanghay Future Exchange’in baz metal stoklarında artış izlendi. Şanghay bakır stokları 262.00 ton ile Mart ortasından bu yana en yüksek seviyeye yükselirken 19 Ocak’taki seviyesinin yaklaşık iki katına ulaşmış durumda.
Apple’ın 2020’nin ilk üç ayı için, hem üretim hem de talep tarafındaki sorunlar sebebiyle, ciro hedefini yakalamayı beklemediklerini açıklaması, koronavirüs salgını endişelerinin ete kemiğe bürünmüş hali olarak yorumlandı. ABD'nin en değerli şirketin Apple’ın yaptığı açıklama, Çin'in ve diğer ülkelerin uyguladıkları ekonomik teşviklerin, global ekonomiyi koronavirüs salgınının etkilerinden koruyacağı yönündeki yatırımcı algısını değiştirdi. Apple’ın toparlanmanın gecikebileceğini söylemesi, virüsün etkisinin mevcut çeyreğin ötesine geçebileceği endişesini yarattı. Baskı altında kalan 3 büyük ABD endeksi haftayı kayıplarla kapatırken en çok kayıp %1.59 ile teknoloji endeksi Nasdaq’ta izlendi.
Piyasalarda güvenli limanlara kaçış gözlendi altın, gümüş ve devlet tahvillerine alım geldi. Dolar endeksi değer kazandı.
ABD Hazine tahvillerinin ters getiri eğrisiyle işlem görmeyi sürdürmesi, yani alışılmışın aksine kısa vadeli tahvil getirilerinin uzun vadeli tahvil getirilerinden daha yüksek olması ise yatırımcıların temkinli olduklarına işaret etti.
ABD konut başlangıçları %11,2 gerileme beklentisi karşısında %3,6 gerilemeyle sınırlı kaldı. Aralık ayında %3,7 gerileyen inşaat izinleri ise %2,1 artış beklentisinin oldukça üzerinde %9,2 artış gösterdi.
ABD Ocak ayı ÜFE, %0,1 artması beklenirken %0,5 arttı. 29 Ocak tarihli Fed toplantısı tutanaklarında mevcut para politikasının bir süre daha uygun olduğuna fakat yurt içi ve küresel risklere karşı tetikte kalındığına yer verildi.
Bunun dışında, ikinci çeyrekte hazine tahvil alımlarının azaltılmasının beklendiği belirtildi. Tutanaklara göre anlaşmaya rağmen ticari belirsizlikler hala yüksek. Korona virüs de görünüme ilişkin belirsizlikler arasında yer alıyor. Birçok ülkede yayınlanan öncü imalat PMI verileri de piyasalardaki tansiyonu arttırırken, Japonya'da IHS Markit imalat PMI Şubat ayında 48.8'den 47.6'ya düşerek yedi yılın en sert daralmasını kaydetti.
24 Şubat Pazartesi günü hisse senedi piyasalarına satıcılı seyir hakimdi. Geçtiğimiz hafta virüsün ilk çeyrek karları üzerindeki olası negatif etkisi endekslerde baskıya neden olurken, hafta sonu virüsün Çin dışında yayılma hızının artmasıyla endeksler haftaya %4’ü aşan düşüşle başladı.
İtalya’da virüs nedeniyle ölü sayısının artmasıyla birlikte Venedik festivali de dahil olmak üzere kamusal alan etkinlikleri iptal edildi. İran ve Güney Kore’de de yayılan virüs uluslararası ticaret üzerinde de baskı oluşturuyor.
ABD’de 3 büyük endeks günü %3.35-3.71 kayıplarla kapattı. Avrupa ve ABD borsaları, koronavirüsün küresel tedarik zincirlerini ağır etkileyecek ve ilk düşünülenden çok daha büyük ekonomik hasar yaratabilecek bir salgına dönüşeceği korkusuyla 2016 ortalarından bu yana en büyük kayıplarını kaydetmiş durumda.
Geçtiğimiz Cuma ABD’de zayıf gelen PMI rakamı sonrası 1.0860 seviyesine kadar yükselerek son dönem yaşadığı zayıf performansa ara veren EUR/USD yeni haftaya virüs haberleri sonrası satıcılı başladı. Almanya’da IFO rakamlarının beklenti üstü olması Euro için pozitif olurken, ABD açılışı sonrası USD endeksinde yaşanan satışlar pariteyi 1.0870’e kadar çekti. Seansı 1.0850 seviyesinde noktalayan parite yatay kapanış gerçekleştirdikten sonra %0.15 kayıp ile 1.0836 seviyesinden işlem görmeye devam ediyor.
Virüs vakalarının farklı bölgelerde artış göstermesi ile artan tedirginlik varlık sınıflarında satışa neden olurken, artan güvenli liman talebi sonrası spot altın $1,690 seviyesine kadar yükselerek Şubat 2013’ten bu yana en yüksek seviyesini gördü.
LME bakır yatırımcıların düşük fiyatlardan alımı geçmesi ile bu sabah yükselse de koronavirüsünün global yayılımı kazançları sınırladı. Dün $5672’ye kadar gerileyen ve günü %1.3 kayıpla kapatan LME bakır bugün $5680-$5728 bandında işlem görüyor.
Çin Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu, Çin’de demir dışı metal firmaların %86.3’ünün uzayan Lunar New Year Tatilinin ardından işe geri döndüğünü açıkladı. Asya borsalarına bu sabah karışık seyir hakim oldu.
Koronavirüs salgınının artan yansımalarının Fed'in faiz indirimine yol açacağına dair yatırımcı beklentilerini artırmasıyla, doların yükselişi sınırlandı, dolar endeksi bugün yatay.
Fed'in federal fon oranı için vadeli kontratlar Haziran ayına kadar faiz indirimi ve yıl sonuna kadar 50 baz puandan fazla faiz indirimi fiyatlamaya başladı.
Enfeksiyonlar SARS'dan 10 kat daha fazla vaka ile 80.000 kişiyi geçerken, dünyadaki ülkeler salgını önleme çabalarını artırıyor. Hemen hemen tüm enfeksiyonlar Çin'de bulunuyor ancak Güney Kore, İtalya ve İran'daki vakalarda son zamanlarda yaşanan sert artışlar dün piyasaların çöküş yaşamasına neden oldu. Uzun yıllar güvenli liman alımları ile bilenen Japon para birimi yen ise bu kez virüse coğrafi yakınlığı nedeniyle satış baskısı altında.
İndir
